آسيب‌شناسي و تحليل كاركردهاي تربيتي هنر در كتب درسي قبلي و تازه‌تاليف هنر پايه هفتم

Pathological analysis of the art educational functions in the 7th grade previous and new textbooks

هدف از اين پژوهش تبيين ضابطه‌هايي براي شناخت هنر و كاركردهاي آن در تعليم‌وتربيت و مواجهه درست با آن و سپس تحليل محتواي كتاب هنر قبلي و كتاب تازه‌تاليف پايه هفتم و مقايسه اين دو كتاب بر اساس اين كاركردها بود. در زمينه تبيين ضابطه‌ها با رويكردي استنتاجي اين نتيجه حاصل شد كه كاركردهاي هنر در تعليم‌وتربيت در سه سطح قابل بررسي است. سطح بنيادين كه شامل مولفه‌هاي اصلي هنر يعني خلاقيت، احساس و هوش است. سطح مياني كه شامل مولفه‌هاي توليد، نقد و ارزيابي است و سطح فرعي كه شامل مولفه‌هايي چون تربيت ابعاد اخلاقي، اجتماعي، ديني و ارتباطي مي‌باشد. اكنون، در قسمت دوم اين مقاله كه به آسيب‌شناسي كتب هنر با توجه به اين سطوح و ضابطه‌ها پرداخته است، با روش تحليل محتواي توصيفي اين نتيجه به دست آمده است كه در كتاب قبلي هنر پايه هفتم، سطح اول كه دربردارنده خصايص اصلي هنر بوده و بيشترين اهميت را دارد و سطح سوم كه مد نظر سند برنامه درسي ملي است به كلي ناديده گرفته شده و تنها به سطح دوم پرداخته شده بود، اما در كتاب تازه‌تاليف اين وضعيت معكوس شده و به سطوح اول و سوم به‌طور مناسب توجه شده است. در نتيجه پرداختن به سطح دوم، كه همان قواعد آفرينش اثر هنري است، در كتب جديد ناديده گرفته شده است؛ لذا توجه به بازنگري مجدد كتاب هنر به‌منظور تحقق خصيصه دوم ضروري است.

The purpose of this research was to explicate the criteria of recognition and proper encounter with art and its functions in education and then comparing and analyzing the content of 7th grade previous and new art textbooks, based on these criteria. Using an inductive approach, it became clear that the functions of art in education can be studied at three levels. The substantive level includes major art components, that is, creativity, impression and intelligence. The median level includes producing, criticizing and assessment. The derivative level includes components such as moral, social, religion and communicative education. At the second part of this paper, we pathologically analyzed the 7th grade art textbooks with regard to these levels and criteria, using a descriptive content analysis method. It became clear that the components of first and third levels had been ignored in the old textbooks. But in the new textbooks, this situation has been reversed. As a result, attention to the second level components has been ignored in the new textbook. Therefore, it is necessary to review the new textbook and to consider the second level components.