بررسي وضعيت توزيع پزشكان عمومي نظام سلامت ايران با استفاده از شاخص‌هاي عدالت (جيني، اتكينسون)

Distribution of General Practitioners in the Health System of Iran Using Equity Indices (Gini, Atkinson(

مقدمه: عدالت، انگيزه‌اي كليدي براي ارايه خدمات بيمارستاني به شكل دولتي است. اما توزيع منابع در نظام‌هاي دولتي، به ندرت متمركز بر افرادي است كه بيشترين نياز را به آن دارند. اين پژوهش با هدف بررسي توزيع پزشكان عمومي نظام سلامت ايران با استفاده از شاخص‌هاي عدالت انجام گرفته است. روش‌ها: اين مطالعه به صورت مقطعي انجام شده و داده‌هاي مورد نياز از مركز آمار ايران، سازمان نظام پزشكي و دفتر آمار و اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اخذ شده است. در اين مطالعه جهت بررسي توزيع پزشكان عمومي دو شاخص جيني و اتكينسون مورد بررسي قرار گرفته است. به منظور برآورد دقيق تر ضرايب توزيع پزشكان عمومي از شاخص تعديل نياز و جهت انجام محاسبات، نرم افزار Stata نسخه 11 به كار گرفته شد. نتا‌يج: دامنه ضريب جيني و شاخص اتكينسون قبل از تعديل نياز طي سال‌هاي 90- 1385 به ترتيب بين 204/0- 127/0‌ و 038/0- 018/0 به دست آمد. براساس نتايج، به طور كلي وضعيت توزيع پزشكان عمومي بعد از تعديل نياز بدتر شد. بحث و نتيجه‌گيري: تامين و توزيع مناسب نيروي انساني پزشكي، كليد اصلي در بهبود وضعيت بهداشت و درمان كشور است و با توجه به اين موضوع، برآورد دقيق نيروي انساني مورد نياز و توزيع متناسب بر جمعيت مي‌تواند كمك بسياري به كاهش هزينه‌هاي بخش بهداشت و درمان و همين طور خانوارها نمايد.

Introduction: Although equity is a key motivation for providing hospital services to the public, resource distribution in governments, rarely focus on those who need the resources more. This study was done to investigate the distribution of general practitioners in the health system of Iran using Gini and Atkinson indices. Method: In this cross-sectional study, data were gathered from the Statistics Center of Iran, Medical Council and statistics office of the Ministry of Health and Medical Education. Gini and Atkinson indices have been used to investigate the distribution of human resources. In order to find more accurate estimation of the distribution coefficients, the adjusted index was used. Stata 11 software was applied for data analysis. Results: The range of Gini and Atkinson indices before adjusting needs during 2006-2011were respectively between 0.127-0.204; and 0.018-0.038 that shows a worse status after adjusting needs. Conclusion: Appropriate supply and distribution of medical manpower is the major key for improvement of the countries’ health status. Therefore, accurate estimation of required human resources and population-based distribution help to reduce the cost of health care systems as well as households’ cost.