بررسي اپيدميولوژيك عوامل خطر اصلي سكته هاي مغزي در بيماران مراجعه كننده به بيمارستان فرشچيان همدان در سال 1393

Epidemiologic Study of Cardinal Risk Factors of Stroke in Patients who Referred to Farshchian Hospital of Hamadan during 2014-2015

مقدمه و هدف: سكته مغزي سومين علت شايع مرگ در كشورهاي توسعه يافته و شايع ترين بيماري ناتوان كننده نورولوژيك است. امروزه عوامل خطر متعددي براي سكته مغزي شناخته شده است، شيوه زندگي و عوامل خطري نظير پرفشاري خون و ديابت كه در فرهنگ ها و كشورهاي مختلف متفاوت است. اين مطالعه با هدف تعيين فراواني سكته هاي مغزي و عوامل خطر اصلي آنها در بيماران مراجعه كننده به بيمارستان فرشچيان شهر همدان در سال 1393 طراحي شد. روش كار: در اين مطالعه توصيفي ـ مقطعي پرونده هاي 684 بيمار بستري در بخش نورولوژي بيمارستان فرشچيان شهر همدان كه براي آنان تشخيص سكته مغزي بر اساس علايم باليني و CT اسكن در طي سال 1393 گذاشته شده بود، بررسي گرديد. اطلاعات آنان در جهت تكميل چك ليست تدوين شده نظير سن، جنس و محل زندگي و نيز نوع سكته مغزي و عوامل خطر اصلي آن شامل سابقه ابتلا به سكته مغزي در گذشته، پرفشاري خون، ديابت مليتوس، مصرف سيگار، ديس ليپيدمي و سابقه ابتلا به بيماري هاي قلبي استخراج گرديد. داده هاي مربوطه پس از گردآوري با نرم افزار 16 SPSS و آزمون هاي آماري مربوطه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: از بين 684 بيمار، 355 نفر (90/51%) مرد و 329 نفر (10/48%) زن بودند كه 547 نفر (97/79%) سكته مغزي ايسكميك و 137 نفر (03/20%) سكته مغزي هموراژيك داشتند. ميانگين سني زنان با 83/67 سال به صورت معني داري بيشتر از مردان با 18/64 سال بود (0002/0=P) كه در كل گروه سني 60 تا 69 سال با 68/29 درصد بيشترين فراواني را داشت. 396 نفر (89/57%) شهرنشين و 288 نفر (11/42%) ساكن روستا بودند. 245 نفر (82/35%) سكته مغزي قبلي داشتند و 294 نفر (98/42%) سابقه اي از سكته مغزي خانوادگي را مي دادند. فراوان ترين عوامل خطر به ترتيب پرفشاري خون با 24/54%، بيماريهاي قلبي با 38/35%، مصرف سيگار با 68/29%، ديابت نوع 2 با 01/19% و ديس لپيدمي با 42/18% بود. بين بيماري قلبي و شهرنشيني ارتباط آماري معني داري وجود داشت (02/0=P) و در سكته مغزي هموراژيك شيوع فشار خون بالا به صورت معني داري بيش از سكته مغزي ايسكميك بود (009/0=P). پرفشاري خون (006/0=P)، داشتن سابقه خانوادگي سكته مغزي (00001/0=P) و بيماري هاي قلبي (01/0=P) در بيماران با حمله ي مجدد به طور معني داري بيشتر بود. نتيجه نهايي: اين مطالعه نشان داد كه زنان در سنين بالاتري نسبت به مردان به سكته مغزي مبتلا مي شوند و سن بيشترين فراواني سكته مغزي حدوداً يك دهه پايين تر است. از بين عوامل خطر شايع، بيماري قلبي در جمعيت شهري بالاتر است و شيوع پرفشاري خون در انواع هموراژيك بيش از ايسكميك است. همچنين پرفشاري خون ، داشتن سابقه خانوادگي سكته مغزي و بيماري هاي قلبي در بيماران با حمله ي مجدد بيشتر مي باشد.

Introduction & Objective: Stroke is the third cause of death in developed countries and the most common neurologic disease resulting in disability. Nowadays, several risk factors for stroke are recognized properly. Life style and risk factors such as hypertension and diabetes are dif-ferent among various cultures and countries. This study was designed to evaluate strokes epi-demiology and their cardinal risk factors in patients who referred to Farshchian hospital of Hamedan during 2014-2015. Material & Methods: In this cross sectional-descriptive study 684 files of patients hospitalized in neurology ward of Farshchian hospital has been evaluated whose diagnosis was confirmed by clinical signs and CT scan study during 2014-15. Their information was derived to complete the check list including age, sex, location and cardinal risk factors such as history of past stroke, hypertension, diabetes mellitus, smoking, dyslipidemia and history of cardiac diseases. Corresponding data were analyzed by SPSS 16 software. Result: Of 684 patients, 355 individuals (51.9%) were males and 329 individuals (48.1%) were females, of whom 547 cases (79.97%) had ischemic stroke and 137 cases (20.03 %) had hem-orrhagic stroke. The mean age for women, (67.83 years,) were meaningfully more than that of men (64.18 years), (P=0.0002), and the group age of 60 to 69 years with 29.68 percent had the most abundant cases of strokes overall. 396 individuals (57.89%) were urban and 288 indi-viduals (42.11%) were rural. 245 individuals (35.82%) had previous stroke and 294 individu-als (42.98%) had familial history of stroke. The most frequent risk factors were hypertension with 54.24 percent, cardiac diseases with 35.38 percent, smoking with 29.68 percent, diabetes type 2 with 19.01 percent and dyslipidemia with 18.42 percent in order of abundance. The relation between cardiac disease and urbanity was meaningful (P=0.02), and in hemorrhagic stroke, prevalence of hypertension was significantly higher than ischemic stroke (P=0.009). Hypertension (P=0.006), familial history of stroke (P=0.00001) and cardiac diseases (P=0.01) in patients with recurrent attack were meaningfully more often. Conclusion: This study indicated that women suffer from stroke at older ages than men and abundance of stroke in men is a decade prior than women. Amidst common risk factors, car-diac disease in urban population is higher and prevalence of hypertension in hemorrhagic stroke is higher than ischemic cases. Hypertension, familial history of stroke and cardiac dis-eases in patients with recurrent attack are more frequent as well. (Sci J Hamadan Univ Med Sci 2015; 22 (4):331-337)