زمين‌شناسي و تعيين سن U-Pb توده‌هاي نفوذي كانسار مس سونگون

Geology and U-Pb age dating of intrusive bodies in Sungun deposit

معدن مس پورفیری سونگون در شمال‌غرب ایران قرار دارد. رخنمون‌های سنگی در محدوده كانسار و نواحی مجاور شامل: سنگ‌های كربناته دگرگون شده و اسكارنی كرتاسه و نهشته‌های آتشفشانی ائوسن هستند كه توسط توده نفوذی پورفیری سونگون قطع شده است. این توده نیز توسط دایك‌های تأخیری نخستین (Late mineralization) و تأخیری بعدی (Post mineralization) قطع می‌شود. توده پورفیری سونگون در حدود 21 میلیون سال قبل و دایك‌های تأخیری نخستین و بعدی به ترتیب در 78/19 و 51/19 میلیون سال قبل جایگزین شده‌اند. بر اساس دماسنجی تیتانیوم در بلورهای زیركن، دمای تبلور برای توده سونگون پورفیری حدود 650 درجه سانتیگراد و برای دایك‌های تأخیری حدود 700 درجه سانتیگراد است. بر اساس ویژگی‌های عناصر نادر در بلورهای زیركن، توده سونگون پورفیری از یك ماگمای با فوگاسیته اكسیژن بالا و بارور ایجاد شده است. با توجه به داده‌های سنی به دست آمده، كانی‌زایی پورفیری در كمربند ارسباران در میوسن ابتدایی و در یك محیط پس از برخوردی (Post collision) و حدود 10 میلیون سال قبل از كانی‌سازی پورفیری در كمربند كرمان انجام شده است.

The Sungun porphyry copper deposit is located in the NW of Iran. Most rock outcrops in the region and the surrounding area comprise the Cretaceous metamorphosed and skarnish carbonates and the Eocene volcanic rocks that intruded by the Sungun monzonitic to quartz monzonitic stock. The Sungun stock crosscut by late-and post mineralization dykes. The Sungun porphyry stock was emplaced in 21 Ma ago and then late-and post mineralization dykes intruded at the 19.78 and 19.51 Ma ago, respectively. Zircon trace element data indicates that all the studied zircons are magmatic in origin and the source of the Sungun porphyry monzonite is different from late-and post mineralization dykes. According to Ti-in- zircon thermometry, the porphyry Sungun stock and the late dykes were crystalized at about 650 and 700 °C, respectively. Rare earth element abundances in the zircon crystals show that the Sungun porphyry has crystallized from productive and high ƒO2 melt. Our dating results indicate that porphyry mineralization in the Arasbaran belt occurred in the early Miocene time and about 10 m.y. earlier than the Kerman belt and in a post-collisional tectonic setting.