پترولوژي، ژئوشيمي و اهميت ژئوديناميكي واحدهاي آتشفشاني افيوليت‌هاي رباط، شهر بابك (استان كرمان)

Petrology, geochemistry and geodynamic importance of volcanic units in the Robat ophiolites, Shahr-e-Babak (Kerman province)

مجموعه افیولیتی رباط در امتداد پهنه گسلی نایین-بافت و در محدوده غربی بلوك لوت واقع شده است. سنگ‌های آتشفشانی افیولیت‌های رباط مشتمل بر: بازالت‌های بالشی و گدازه‌های جریانی و توده‌ای است كه به انواع آندزیت ‌بازالتی، آندزیت، تراكی‌آندزیت، ریولیت و داسیت طبقه‌بندی می‌شود. نتایج تجزیه‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد كه این سنگ دارای دو گرایش توله‌ایتی و كالك‌آلكالن است و در نمودارهای تفكیك كننده محیط تكتونیكی در موقعیت‌های كمانی با خاستگاه فرافرورانشی قرار می‌گیرد. مطالعه رفتارهای ژئوشیمیایی عناصر مختلف با نمودارهای سنگ‌زایشی دو منبع گوشته‌ای متفاوت برای زایش سنگ‌های آتشفشانی افیولیت‌های رباط پیشنهاد می‌دهد: الف) یك منبع گوشته‌ای كه به میزان اندك تا متوسط تحت تأثیر سیالات یا مذاب‌های ناشی شده از ورقه فرورانش قرار گرفته و مسئول ایجاد سری‌های توله‌ایتی جزایر قوسی است و ب) منبع گوشته‌ای كه به شدت تحت تأثیر مذاب‌های ناشی از ذوب رسوبات همراه ورقه فرورانش شده قرار گرفته و مسئول ایجاد سری‌های كالك‌آلكالن است. به نظر می‌رسد كه جایگیری این واحدهای آتشفشانی در میان توالی افیولیتی رباط در نتیجه فرآیندهای مرتبط با پدیده آغاز فرورانش و بالازدگی و ذوب بخشی استنوسفر غنی شده توسط رسوبات یا سیالات فرورانش كرده در منشأ همراه با تأثیر پدیده‌های بعدی مانند: تفریق و ذوب بخش‌هایی از پوسته اقیانوسی باشد.

The Robat ophiolite complex is located along the Nain- Baft fault and at the western margin of the Lut block. The volcanic rocks in the Robat ophiolites consisting of pillow lavas, lava flows and massive units that are classified as andesi-basalts, andesites, trachy-andesites, dacites and rhyolites. Geochemical results show that these rocks have tholeitic and calc -alkaline affinities and reside in supra-subduction related arc settings in tectonic discrimination diagrams. Studying the geochemical behavior of elements by using various petrogenetic diagrams suggest the occurrence of two different mantle sources for Robat volcanic rocks: 1) a mantle source which was affected slightly to moderately by slab fluids and/or melts and is responsible for arc island tholeitic series, 2) a mantle source which is highly effected by melts derived from melting of sediments associated with subducting slab, and is responsible for calc -alkaline series. It seems that the emplacement of the volcanic rocks in the Robat ophiolitic sequence was probably the result of processes related to the initial subduction process, upwelling and partial melting of subducted sediment and asthenospheric fluids in the source, along with differentiation and melting of portions of the oceanic crust.