بررسي فلور، شكل زيستي، پراكنش جغرافيايي، تغيير تنوع و يكنواختي گونه‌اي تحت تأثير فواصل مختلف چرايي از كانون‌هاي بحراني در دامنه‌هاي جنوب شرقي سبلان

Study of flora, life form, chrotype, diversity and evenness change under the effect of different grazing pressure from crises centers in south-east of Sabalan

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تركیب، ویژگی‌ها و تنوع گونه‌ای تحت تأثیر شدت‌های مختلف چرایی در سه فاصله از روستاهای آلوارس، لاطران و ورگسران در دامنه‌های جنوب شرقی سبلان انجام شد. طی عملیات میدانی، جمع‌آوری و شناسایی گیاهان بر اساس منابع و فهرست گونه‌های گیاهی انجام شد. در مجموع، 78 گونه گیاهی متعلق به 22 تیره و 62 جنس شناسایی شد. تیره Asteraceae با 13 جنس و 16 گونه، تیره Poaceae با 7 جنس و 11 گونه و تیره Fabaceae با 5 جنس و 10 گونه بیشترین تعداد گونه را در سطح سه روستا دارا هستند. همچنین، بر اساس سیستم طبقه‌بندی Raunkiaer (1934) به ترتیب: 69 درصد همی‌كریپتوفیت، 18 درصد تروفیت، 12 درصد كامه‌فیت و 1 درصد ژئوفیت در منطقه رویش دارند. از نظر پراكنش جغرافیایی، 54 درصد گیاهان به ناحیه ایرانی-تورانی، 19 درصد به نواحی ایرانی-تورانی و اروپا-سیبری، 3 درصد به ناحیه اروپا-سیبری و 24 درصد به سایر نواحی تعلق دارند. نتایج حاصل از تحلیل شاخص‌های عددی تنوع (سیمپسون و شانون-واینر) و یكنواختی (كومارگو و اسمیت-ویلسون) در هر كانون بحران با توجه به افزایش فاصله از آن نشان داد كه در هر سه جایگاه (9 ترانسكت)، با افزایش فاصله از كانون بحران، روند معنی‌داری در تنوع و یكنواختی گونه‌ای مشاهده نمی‌شود و بنابراین نمی‌تواند شاخص‌های مناسبی جهت بررسی اثر شدت چرا بر پوشش گیاهی در قالب كانون بحرانی روستا در مراتع سبلان باشد.

This research with the aim of study the species composition, characteristics and diversity under the effect of different grazing intensity with distance from three villages of Alvares, Lateran and Vargesaran was conducted. Plant speciments were collected, and then species identified based on the checklists and literature of Sabalan. Overall, 78 identified plant species were belonging to 22 families and 62 genera. The Asteraceae family with 13 genus and 16 species, the Poaceae family with 7 genus and 11 species and the Fabaceae family with 5 genus and 10 species have the most plant species. Moreover, according to the Rankaierʹs system the identified species, which are grown in the study area, are belong, 69% hemicryptophytes, 18% therophytes, 12% chamaephytes and 1% geophytes, respectively. In point of view of geographic distribution, 54% belong to Iran-Toranian, 19% are belonging to Iran-Toranian and Euro-Siberian, 3% belong to Euro-Siberian, and 24% are belonging to the other regions. Results of the numerical diversity (Simpson and Shannon-Wiener) and evenness (Camargo and Smith-Wilson) indices in each crisis center according to the increase of distance showed that in each sites (9 transects) with the increase of distance from crisis center, there is no significant relationships in species diversity and evenness. Thus, these indices are not suitable for the study of grazing intensity on vegetation in the base of village crisis center on the Sabalan rangelands.