ارزيابي ژيوشيمي آلي سازند اميران در برش تاقديس اميران (جنوب باختر لرستان)

Organic geochemistry of the Amiran Formation in the Amiran anticline, SW of Lorestan

سازند اميران به سن ماستريشتين- پاليوسن در حوضه رسوبي زاگرس نهشته شده است. بخش زيادي از توالي اين سازند در جنوب باختر لرستان را رخساره هاي ريز دانه شيلي (با رنگ خاكستري تيره و سبز زيتوني) تشكيل مي دهد. از آنجا كه اين رخساره ها در محيط رسوبي ژرف انباشته شده اند احتمال وجود مقدار قابل ملاحظه اي ماده آلي در آن وجود دارد. هدف از اين مطالعه بررسي توان هيدروكربور زايي، نوع كروژن، بلوغ حرارتي و شناخت شرايط رسوب گذاري سازند اميران در جنوب باختر لرستان مي باشد. بدين منظور برش سطحي سازند اميران در يال شمالي تاقديس اميران مورد بررسي قرارگرفت و تعداد 52 نمونه گردآوري گرديد كه از بين آن ها تعداد 12 نمونه از رخساره‌هاي ريزدانه (شيلي) و تيره رنگ انتخاب و توسط دستگاه راك - ايول 3 در پژوهشگاه صنعت نفت مورد آناليز قرار گرفتند. نتايج آناليز ژيوشيميايي نشان مي دهد كه 55 درصد از نمونه ها مقدار TOC كم تر از 5/0 درصد وزني دارند و با توجه به شاخص هايي مانند S1، S2، S1+S2 سازند اميران توان توليد هيدروكربن ضعيفي دارد. نتايج هم‌چنين نشان مي دهد كه بيش تركروژن هاي سازند اميران از نوع III و IV است. در عين‌حال نمودار HI در برابر Tmax و هم چنينPI در برابر Tmaxنشان مي دهد كه 73 درصد از نمونه ها با رسيدن به مرحله كاتاژنـز رسيدگي دمايي را پشت سر نهادند. بر اساس نمودار جونز رخساره هاي آلي سازند اميران بسيار گوناگون (,BCCD و D) است. پراكندگي نمونه ها، نشانه درهم شدن ماده آلي دريايي با قاره‌اي مي‌باشد. بر اين اساس بيش تر مواد آلي سازند اميران از خشكي وارد حوضه شده اند و با رسوب در محدوده آب بستر اكسيژن دار، در شرايط افت نسبي سطح آب دريا صورت گرفته است.

The Amiran Fm. (Mastrichtian- Paleocene in age) was deposited in the Zagros basin. This Fm. Comprises variegated shale beds in the Lorestan province. As presumably the majority of the formation was deposited in a deep marine environment, it is expected to find organic-rich facies within fine- grained facies of the Amiran. Fm. Hence, attempts were made to evaluate hydrocarbon potential of the Am. Fm. in this region. For this purpose, an outcrop of the Amiran Fm. in northern flank of the Amiran anticline was investigated and 52 samples were collected, of which12 samples, particularly of dark color fine-grained facies were selected for geochemical analysis. These samples were analyzed by Rock-Eval Pyrolysis type III in Research Instituteof Petroleum Industry (RIPI). Geochemical analysis revealed that TOC content of the 55% samples is less than 0.5 Wt %.Other parameters such as S1, S2, S1 + S2 suggest weak hydrocarbon production. Results also revealed that the Amiran Fm. predominatly copmrises kerogen types III and IV. The HI vs. Tmax cross-plot and PI vs. Tmax show that 73% of the samples fall in catagenesis stage. According to Jone’s diagram, the Amiran Fm. represents various organic facies including (BC, CD and D). Various organic facies may imply mixing of land-derived OM with autochthonous OM during turbidity currents, which intermittently occurred within the basin. Hence, we purpose that organic facies of the Amiran Fm. were deposited in oxic to suboxic conditions during relative see- level fall.