بررسي تاثيرپذيري عملكرد و اجزا عملكرد تعدادي از ارقام و لاين هاي برنج ايراني تحت تنش NaCl

Effects of NaCl Stress on Grain Yield and their Components in Iranian Rice Genotypes

به منظور بررسي تنش شوري بر عملكرد و اجزا عملكرد 21 ژنوتيپ برنج، آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در 3 تكرار در گلخانه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري در سال 1388 انجام شد. تنش شوري در مرحله رشد زايشي برنج در سه سطح شامل شاهد (آب معمولي منطقه)، 6 و 10 دسي زيمنس بر متر كلريد سديم اعمال شد. نتايج نشان داد كه بين ژنوتيپ‌ها اختلاف معني‌داري براي صفات مورد مطالعه وجود دارد. كمترين ميزان كاهش در عملكرد دانه مربوط به شصتك محمدي و طارم دانش بود، لذا در اين تحقيق به عنوان متحمل‌ترين ارقام در تنش 6 دسي زيمنس بر متر كلريد سديم شناسايي شدند. در تنش 10 دسي زيمنس بر متر كلريد سديم رقم حسني كمترين كاهش عملكرد دانه در تك بوته را نسبت به شرايط بدون تنش دارا بود. شوري همچنين باعث افزايش درصد عقيمي در ژنوتيپ هاي برنج مورد مطالعه شد. نتايج تجزيه همبستگي نشان داد كه عملكرد دانه در سطوح شوري 6 و 10 دسي زيمنس بر متر همبستگي بسيار معني داري با تعداد خوشه در بوته داشت. در مجموع ارقامي همانند شصتك محمدي، حسني، طارم دانش، لاين 109 و لاين 75 براي صفات مربوط به در مرحله رشد زايشي از نظر تحمل به شوري برتر از ساير ارقام مورد ارزيابي بودند.

In order to study the effects of salt stress on yield and yield components, 21 rice genotypes, in a factorial experiment were conducted based on Randomized Complete Block Design with 3 replicates on pots in greenhouse at Sari Agricultural Science and Natural Resources, during 2009. Salt stress was applied on reproductive stage in rice at 3 levels 0, 6 and 10 ds m-1 NaCl. Results showed that there were significant differences between rice genotypes for all measured traits. Shastak mohammadi and Tarom-Danesh in 6 ds m-1 NaCl and Hassani in 10 ds m-1 NaCl showed lowest reduction in grain yield in comparison with normal condition. Thus tolerant cultivars, in this experiment. Salinity increased sterility in rice genotypes. Significant correlation was observed between grain yield and number of panicle per plant in 6 and 10 ds m-1 NaCl. Finally, Shastak mohammadi, Hassani, Tarom-Danesh, Line 109 and Line 75 were the highest tolerant cultivar in response to salinity.