بررسي اثر متقابل ژنوتيپ × محيط براي عملكرد دانه هيبريدهاي ذرت دانه اي با استفاده از مدل GGE biplot

Genotype× Environment Interaction for Grain Yield of Maize Hybrids Using the GGE Biplot

در اين بررسي 14 هيبريد ذرت دانه اي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكر ار در 6 محيط شامل 3 ايستگاه تحقيقاتي (كرج- مشهد- جيرفت) در طي دو سال (1391-1390) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر متقابل ژنوتيپ × سال × مكان در سطح احتمال 1% معني دار مي باشد كه نشان دهنده نوسان عملكرد ارقام در محيط هاي مختلف است. بر اين اساس براي بررسي اثر متقابل و مشخص كردن هيبريدهاي پايدار، از روش چند متغيره GGE biplot استفاده شد. نتايج نشان داد كه دو مولفه اصلي اول مدل رگرسيوني 92% از كل تغييرات مشاهده شده را توجيه مي كنند. با استفاده ازنمودار چند ضلعي باي پلات، شش ژنوتيپ برتر و دو ابر محيط شناسايي شدند. همچنين باي پلات همزمان براي پايداري و عملكرد، ژنوتيپ هاي شماره 2 و 5 را به عنوان ژنوتيپ پايدار با عملكرد بالا شناسايي نمود. در بررسي باي پلات همبستگي بين محيط ها مشخص شد همبستگي مثبتي بين محيط هاي جيرفت و كرج و همبستگي منفي بين محيط هاي مشهد و كرج وجود دارد. بررسي عملكرد نسبي ژنوتيپ ها نشان داد در محيط كرج ژنوتيپ شماره 5 و در محيط مشهد و جيرفت ژنوتيپ هاي شماره 14 و 2 بيشترين عملكرد را دارند.

In Present research 14 maize hybrids were studied in form of randomized compelet block design with 4 replicates across 6 environments including 3 agriculture research centers (Karaj ,Mashhad and Jiroft) in two years (1390-1391).Result of combined variance analysis showed that genotype ×year×location interaction is meaningful in %1 probability level. According to this result for studying interaction effect and determining stable hybrids, the GGE biplot multivariate method was used. Results showed that the first two principal components regression model explained 92% of the observed changes.By using Biplot polygons, six Top genotypes and two mega environments were identified.Also based on ,both yield and stability biplot ,genotype number 2 ,were identified as stable genotype with average function. Biplot analysis of correlations between environments a positive correlation between the Jiroft and Karaj and a negative correlation between Mashhad and Karaj environments were existed Evaluation of genotypes relative performance revealed that genotype No. 5 in Karaj and genotypes 14 and 2 in Mashhad and Jiroft , had the highest performance.