جايگاه ارتباط شاخص هاي خدمات شهري و جمعيت در ارزيابي درجه ي توسعه ي ييافتگي شهرهاي استان اردبيل با استفاده از مدل TOPSIS

The place of the relationship between urban service standards and population in evaluating the rate of development of Ardabil Province cities using Topsis model

برنامه ريزي منطقه اي با هدف توسعه ي و كاهش نابرابري از موضوعات مهم در كشورهاي در حال توسعه ي محسوب مي شود. لازمه ي برنامه ريزي منطقه اي، شناسايي جايگاه مناطق نسبت به يكديگر از لحاظ توسعه ي است. به همين جهت از جمله معيارهاي معمول در برنامه ريزي منطقه اي، سنجش و رتبه بندي نواحي بر اساس برخورداري از شاخص هاي مختلف توسعه ي است. هدف از اين پژوهش، ارزيابي درجه ي توسعه ي يافتگي شهرهاي استان اردبيل بر اساس شاخص-هاي خدمات شهري در سال 1392مي باشد. جامعه آماري پژوهش، 22 شهر استان اردبيل را شامل مي شود كه بر اساس 8 شاخص رتبه بندي شده اند. با توجه به شاخص هاي مورد بررسي، رويكرد حاكم بر اين پژوهش«توصيفي، تحليلي» بوده و روش گردآوري اطلاعات و داده ها به صورت اسنادي مي باشد. از اين جهت شاخص هاي مورد مطالعه در مرحله ي اول با استفاده از روش نرم بي مقياس شده و در مرحله ي دوم با استفاده از تكنيك آنتروپي شانون وزن دهي مي-شوند. سپس با بهره گيري از مدل Topsis به رتبه بندي شهرهاي استان پرداخته شده است. در نهايت با استفاده از نرم افزار spss، رابطه خدمات شهري با جمعيت شهرهاي استان اردبيل مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از اين پژوهش، حاكي از آن است كه از بعد خدمات شهري، شهر اردبيل رتبه ي اول و شهر انگوت رتبه ي آخر را به خود اختصاص داده است. همچنين در حال حاضر بين خدمات شهري و جمعيت شهرهاي استان اردبيل رابطه ي معني داري وجود دارد.

Regional planning is one of the most important issues in developing countries to spread development and reduce deprivation. It is necessary to recognize region positions comparing to each other, considering development in regional planning. Assessing and ranking area based on possessing different development standards are the normal criteria in regional planning. The aim of this study is to evaluate the development degree of Ardabil province cities based on urban service standards. Twenty-two cities of Ardabil province have been chosen based on 8 ranking standards. The research method is descriptive–analytic and data collection was completed accordingly. At first, the studied standards were scaled using Norm B and were evaluated using the Shanoon Entropy technique. Then the ranking of the province cities was done using Topsis Model. Finally, the relationship between urban services and the population of Ardabil province cities was investigated using SPSS. The results show that Ardabil and Ungut occupy the first and the last rank considering the urban services. There is also significant relationship between urban services and the population of Ardabil province cities.