تحليل ويژگي‌هاي جريان سيال ذهن در مُعَلَّقات سَبع بر اساس شگردهاي روايي

An analysis on Characteristics of the Stream of Consciousness in Mu’allaqat-e-sab’e, Based on the Narrative Techniques

روايت، ابزاري شناختي براي فهم تجربه است و نظريه جريان سيال ذهن يكي از شيوه هاي نوين و رايج روايتي در تحليل آثار ادبي به شمار مي رود. محتواي انديشه، در شيوه جريان سيال ذهن به جهت توصيف دقيق و لحظه اي؛ كاركردي بنيادين مي يابد و در قالب شگردها و تكنيك هاي روايي همچون تك گويي دروني، نمايشي، خودگويي و داناي كل به شيوه اول، دوم يا سوم شخص ظاهر مي شود. پژوهش حاضر برآن است پس از اشاره اي كوتاه به ويژگي‌ها و مولفه هاي جريان سيال ذهن، با انتخاب هفت قصيده عربي پيش از اسلام(معلقات سبع) و طرح هويت داستاني اين قصيده ها، آن ها را در چارچوب تكنيك هاي روايتي جريان سيال ذهن تحليل كند. به عبارت ديگر، درصدد پاسخ گفتن به اين پرسش هستيم كه آيا مي توان بخشي از ميراث شعري ادبيات عربي را در چارچوب جريان سيال ذهن جاي داد؟ ذكر اين نكته ضروري است كه صفت جريان سيال ذهن به آن بخش از آفرينش هاي ادبي اطلاق مي شود كه همه يا بخشي از مشخصه هاي اين جريان را دارا باشند. با اين توضيح، كاويدن معلقات سبع به معناي انتساب آن ها به شيوه مورد نظر نيست؛ بلكه كوششي است تا كاربرد تكنيك هاي مدرن روايتي را در آثاري از اين دست نشان دهد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد شاعران معلقات براساس انگيزه و اغراض شعري از يك تكنيك روايي غالب در كنار ديگر شگردهاي روايي استفاده كرده اند؛ تعداد اين شگردها بين دو تا سه شكل متغير است.

Narration is a cognitive tool to understand the experience flow and the theses of Analysis of stream of consciousness is considered as one of the most recent and popular methods of analyses of literary works. In the stream of consciousness method, for a detailed and momentum description, the content of thought has a central function and appears in the form of Narrative tips and techniques like internal and dramatic, monologues, soliloquy and the omniscient style of the first, second, or third person method. This study has a brief reference to its features and components of the stream of consciousness, and then tries to analyses a selection of seven pre-Islamic Arabic ode (Mu’allaqat) referring to their fictional nature using the narrative techniques of the stream of consciousness. In other words, we try to answer this question; can part of the heritage of Arabic literature be considered in the context of stream of consciousness? It should be noted that the title of stream of consciousness only applies on the part of the literary creation that contains all or parts of characteristic of this stream. But we must keep in mind that studying these seven odes doesn’t classify them in the context of stream of consciousness; its only an attempt to show the usage of modern techniques in such works. The findings show that: the poets of Mu’allaqat, along with other narrative technique, used a dominant narrative technique based on poetic motives and intentions; the number of these techniques varies between two to three.