تحليل اسلوب قيسي در مشكل اعراب القرآن

Analysis of Qisi’s Style in Moshkel-o E’rāb-el-Quran (Problem of Using Diacritical Marks in Quran)

عـلم نحـو، قـرايت، معـاني و تفسير ازجمله علـوم ادبي پايه به شمار مي رود كه براي شنـاخت زواياي گونـاگون كلام خدا به دست دانشمنـدان مسلمان تـدوين شده و مجموعه اي مشتمل بر سي رشته علمي، موسوم به ادبيّات قرآني شكل گرفته است. در راس اين علوم، علم اعراب قرآن قرار دارد كه از اهميّتي بسزا و جايگاهي والا برخوردار است و بسياري از رجال علم و ادب به پـژوهش در اين باب همّـت گمارده و آثـاري گرانقـدر و مانـدگار از خود برجـاي نهاده اند كه كتاب «مـشكل اعـراب القرآن«، تاليف مكّي بن ابي طالب قـيسي ازآن جمله است. وي با تبحّر در ادبيّات عربي و عـلوم قرآني به بحث در موارد دشوار اعـراب قرآن پرداخته و در صورت لزوم نيز از وجـوه قرايات، اختلاف نظر قـرّا و نـحويان، اشتقاق كلمه، تفسير آيه و موضوعات ديگر سخن به ميان آورده است. اين مقاله برآن است كه با طرح مباحثي در علم نحو و قرايت و شرح حال و مرتبت علمي قـيسي، به بررسي و تحليل اسلوب وي در اين اثـر ادبي وزين بپردازد و دقايق و ظرايف به كار رفته در آن را روشن سازد.

The sciences of syntax, reading, and interpretation are among the literary arts that are made by clerics for understanding the Word of God (kal?moll?h) from various viewpoints, and from which a collection of 30 scientific disciplines called Quranic Literature developed. At the top of these sciences is “using diacritical marks in Quran” which is extremely important. In this area, many noted scholars researched and created valuable works among them is Moshkel-o E’r?b-el-Quran authored by Macki ibn Abi Taleb Qisi. With his proficiency in Arabic literature and Quranic sciences, Qisi discussed subjects such as difficulties of using diacritical marks in Quran and explained the different readings, the difference of opinion between readers (of the Holy Quran) and grammarians, word derivation, interpretation of Quranic verses, and other subjects, if necessary. This article tries to analyze Qisi’s style in the aforementioned matters by discussing subjects related to syntax and reading as well as presenting a biography of Qisi, his works, and his scientific status.