سگسار و بزگوش در شعر حماسي و غير حماسي،دگرگوني تصوير و كاربرد

Sagsar and Bozgosh in Epic and Non-epic Poetry

واژة سگسار در اشعار حماسی هم به عنوان اسم مكان و هم به عنوان اسم خاص كاربرد داشته است ؛ اسم مكان برای محل سكونت كسانی كه سر سگ و بدن آدمی داشته اند وبه عنوان اسم خاص نیز برای دیو به كار رفته است .علاوه بر شعرایی كه حماسه سرا بوده اند ، دیگر شعرا نیز ازواژة سگسار در اشعار خود بهره برده اند . درموردایندوواژهاینپرسشهاوجودداردكه:اولین بار چه كسی این دو واژه را وارد ادبیات كرده است ؟ و كاربرد سگسار ، در آثار حماسی با آثار غیر حماسی چه تفاوتی دارد ؟بر اساس پژوهش به‌عمل آمده ، سگسار اولین بار در شاهنامه فردوسی به كار رفته است و تنها منبع ادبی ، كه از بزگوش نامی به میان آورده نیز ، شاهنامه فردوسی است . از دید جغرافیا نیز، وجود مكان هایی به نام سگسار و بزگوش قابل بحث است. همچنین تصویر" سگسار" دراشعار حماسی و شعر غیر حماسی كاركردهای متفاوتی دارد و معنی ومضمون آن نیز در آثار مختلف دچار دگرگونی و تحول شده‌است .

Studying the etymology of special words in Persian language is of great significance from different aspects. In the present article two words of Sagsar and Bozgosh have been studied by the writer. Sagsar has been applied in epic verses both as the name of a place referring to creatures having a dog head and human body and as a proper noun referring to Demon. Beside heroic poets, other poets have also used the word "Sagsar"in their verses. This research will try to find an answer to the following questions:"Who introduced these two words in Persian literature?" and "What is the difference of applying the word Sagsar in epic and non-epic verses?" Based on our findings in this research, the word Sagsarwas used in FerdowsiʹsShahnameh for the first time. The only literary source, in which the word "Bozgosh" has been used is also FerdowsiʹsShahnameh. The existence of places called Sagsar and Bozgosh in geography is also discussed here in this study. The difference in the function of Sagsar concept in epic and non-epic verses as well as its semantic and content transition will also be studied in the research.