آيرونيِ زباني در مقامات ابوسعيد ابوالخير

Verbal Irony in Abu-Saidʹs quotations

آیرونیِ‌ زبانی (verbal irony) یكی از انواعِ شناخته شده‌ی آیرونی‌ست. این پژوهش بر آن است تا با شناخت این پدیده‌ی بلاغی و دقّت در تعاریفِ آن ابتدا تعریف دقیقِ آیرونی زبانی را روشن كند و سپس كرانه‌های آن را با تفكیك میان تعریف كلاسیك و مدرن مشخّص نماید. سپس به بررسی این پدیده‌ی بلاغی در كلمات روایت شده از ابوسعیدِ ‌ابوالخیر در نوشته‌های مقامات‌نویسان بپردازد. نویسنده برآن است كه بوسعید واجد اندیشه‌هایی‌ست كه در تقابل با مشهورات رایج عرفانی دوران خود قرار دارد. این اندیشه ها در رفتارها و زبانی نمود یافته‌اند كه كاملاً بازنمایاننده‌ی افكار او هستند.شاید هماهنگیِ اندیشه و زبان بوسعید را در آیینه‌ی مفهومِ آیرونی بهتر از هر مفهوم دیگری بتوان توضیح داد. نویسنده در این پژوهش برآن است تا با معرّفی و شناخت مفهوم آیرونی راهی به توضیح این هماهنگی ببرد.می‌توان مدّعی شد كه شخصیتی كه در مقامات‌ها از ابوسعید ابوالخیر ترسیم شده است یكی از بهترین شخصیت‌هایِ آیرونیك ادبیات جهان و سرآمد شخصیت‌هایِ آیرونیكِ ادب پارسی است. وی هم در اعمال و رفتارهای خویش و هم در سخنان و گفته‌های خود از رویكردی آیرونیك نسبت به جهان و هستی برخوردار است تا جایی كه می‌توان موقعیت وجودیِ آیرونیكِ ابوسعید ابوالخیر را برخوردار از ذاتی آیرونیك دانست. لازم به ذكر است كه تمام نمونه‌های آیرونی بوسعید ازمتن مقامات بوسعید كه با عنوان«چشیدن طعم وقت» به چاپ رسیده بیرون آورده شده است.

Verbal Irony is one of the types of irony. Following study firstly aims to explain this rhetorical trope thoroughly to be able to distinguish between its traditional and modern definition. Secondly by applying this device, Abu-saidʹs quotations are reexamined. It seems that Abu-Said takes issues with his contemporary Sufism. His disagreements with Sufism, revealed in Abu-Said’s words and deeds, might be considered ironically. This paper sets the stage for reexamining Abu-Said’s quotations in particular by the Verbal Irony. in this way Wilson and Sperbers essay about Verbal Irony helps the author to classified all types of irony in Abu-Saidʹs quotation while the author himself defined some other type of it and applied them too.this paper is the first research that is going to speak about to Abu-Saids Irony and reperesent him as an Ironic Sufi with Ironic quotations and deeds.keywords: Verbal Irony, Ironical understatement, Ironical Overstatement, silence, Abu-said Abolkheir.