بررسي نقش باورهاي خود-كارآمدي و انتظار پژوهشي در علاقه مندي دانشجويان به پژوهش

Surveying the Role of self-effectiveness Beliefs and Research Expectation in Students’ Interest in Research

ازآنجاكه يكي از فعاليت‌هاي مهم و اثربخش در محيط هاي دانشگاهي، طراحي و هدايت فعاليت‌هاي پژوهشي است، شناسايي عوامل شخصي دخيل در توانايي دانشجويان براي يادگيري و علاقه به انجام پژوهش، ضرورتي انكارناپذير دارد. تحقيق حاضر با هدف بررسي رابطه خود-كارآمدي پژوهشي و پيامدهاي مورد انتظار پژوهشي با ميزان علاقه‌مندي به پژوهش در دانشجويان تحصيلات تكميلي صورت‌پذيرفت. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه آماري پژوهش كليه دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه فردوسي مشهد در سال تحصيلي 1390-1389 بودند كه به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي تصادفي نسبي، نمونه‌اي به حجم سيصد نفر انتخاب‌شد. پرسش‌نامه خود-كارآمدي پژوهشي بي اسچك، بي‌شاب و گارسيا، پرسش‌نامه پيامدهاي مورد انتظار پژوهشي و پرسش‌نامه علاقه مندي پژوهشي بي شاب و بي‌اسچك براي جمع‌آوري داده‌ها مورد استفاده قرار‌گرفتند. نتايج نشان‌دادند كه تمامي متغيرهاي پژوهش (پيامدهاي مورد انتظارپژوهشي، خود-كارآمدي پژوهشي، علاقه‌مندي به پژ‍وهش) دوبه‌دو با هم همبستگي مثبت و معني‌دار دارند؛ همچنين نتايج تحليل رگرسيون نشان‌دادند كه تركيب متغيرهاي پيش بين پيامدهاي مورد انتظار پژوهشي، همكاري در پژوهش، توانايي در اجراي پژوهش، توانايي در انجام وظايف اوليه، توانايي در تحليل و ارايه نتايج، قادر به پيش‌بيني علاقه مندي به پژوهش دانشجويان در دانشجويان بودند. بين دانشكده‌هاي مختلف از لحاظ ميزان خود-كارآمدي پژوهشي و علاقه مندي به پژوهش و از لحاظ توانايي در اجراي پژوهش، توانايي در تحليل و ارايه و توانايي در انجام وظايف اوليه پژوهش، تفاوت معني دار وجوددارد همچنين، بين دانشجويان دختر و پسر از لحاظ ميزان خود-كارآمدي پژوهشي و دانشجويان كارشناسي‌ارشد و دكتري از لحاظ خود-كارآمدي پژوهشي و علاقه مندي به پژوهش، تفاوت معني‌دار وجود‌دارد. با عنايت به يافته‌هاي حاصل، ضروري است كه مسيولان دانشگاهي و اساتيد با فراهم‌ساختن محيط هاي غني آموزشي، ايجاد فرصت‌هاي پژوهشي و با هدايت و راهنمايي مناسب دانشجويان، زمينه ايجاد باور خود-كارآمدانه درزمينه پژوهش را در آنان فراهم‌سازند.

Since designing and conducting research activities is one of the most important and effective activities in university environment, identification of personal factors interfering in students’ ability to learn and their interest for survey seems to be necessity. This study aims to study the relation between research self-effectiveness and expected outcomes and interest rate for research conduction in higher education students. This research is correlative descriptive one. Statistical population is all of higher education students in Ferdowsi University in 2010-2011 academic year. The sample was 300 students taken by stratified random sampling. Bieschke, Bishop & Garcia’s research self-effectiveness questionnaire, research expected outcomes questionnaire, and Bieschke, Bishop & Garcia’s interest in research (IRQ) questionnaire were applied for data gathering. Findings showed that all variables (research expected outcomes, research self-effectiveness, and interest in research) have mutually significant positive correlation. In addition, regression analysis results indicated that combination of variables such as research expected outcomes, ability to implement initial tasks, ability to analyze, and presentation of results could predict rate of interest in research in students. There was significant difference between different colleges in , research self-effectiveness, and interest in research, , ability to implement initial tasks, ability to analyze, and presentation of results. Also, there was meaningful difference between male and female students in research self-effectiveness in one hand and between M.A. students and Ph.D. students in research self-effectiveness and interest in research on the other hand. According to the findings, it seems to be necessary that university officials and professors create research opportunities by establishing valuable educational environments and guiding the students.