تحليل چالش‌هاي جريمه تا خير تا ديه در بانكداري بدون ربا و ارايه راهكار جايگزين

The Analysis of Delay Payment Penalty Challenges in usury-free Banking, with Substitute Solution

دريافت جريمه ديركرد بازپرداخت تسهيلات بانكي از جمله بحث‌هاي چالشي و مورد نقد نظام بانكداري بدون ربا در ايران است. چالش‌هاي فقهي، حقوقي و اقتصادي فراواني كه درباره اين مسيله وجود دارد ضرورت ارايه راهكارهاي جايگزين را دو چندان مي‌كند. پرسش اصلي مقاله اين است كه آيا مي‌توان با استفاده از ظرفيت‌هاي موجود در فقه به راهكاري دست يافت كه ضمن حل معضل مطالبه‌هاي معوّق و داشتن كارايي مناسب، شبهه شرعي نداشته باشد؟ مقاله پيش ‌رو درصدد است با استفاده از روش تحليلي و توصيفي و با استفاده از منابع فقه اماميه به بررسي اين فرضيه بپردازد كه راهكار تركيبي جايزه خوش‌حسابي و اعمال تعزيرات قانوني، بسته سياستي مناسبي براي حل معضل مطالبه‌هاي معوّق است. اين بسته با به‌كارگيري از دو ابزار تشويقي و تنبيهي به‌طور موازي و همچنين استفاده مناسب از سامانه اطلاعاتي سوابق تسهيلاتي نظام بانكي مي‌تواند جايگزين مناسبي براي جريمه تاخير تاديه باشد؛ به‌طوري كه ضمن داشتن مزيت‌هاي راهكارهاي پيشين، دشواري‌ها و چالش‌هاي آنها را نيز به كمترين حد ‌برساند.

The delay payment penalty is one of the criticized challenges of usury-free banking in Iran. The Jurisprudential, legal and economic challenges necessitates research about substitute solution for this subject. “Can we find a solution by Jurisprudential capacities that efficiently solve delay payment penalty challenges?”is the main question of this research. This article strives that through an analytic- descriptive method and benefiting from Shia (Imamiyah) jurisprudence, it can prove this hypothesis that: "compound solution of banking awards and legal penalties (Tazir) is a good policy package for solving the delay payment penalty challenges." The using of the policy package which is supported by hortative and punitive instruments and is backed by information system of facilities records can be a substitute solution for this subject. This solution has the same advantages of the other solutions with the difference that it minimizes their problems.