دلايل و انگيزه حضور مخاطبان در تياترهاي طنز و عامه‌پسند سطح شهر تهران: رويكردي مردم‌نگارانه

The reasons and motives for audience to attend the popular and satiric theatrical presentations in theaters of Tehran city: ethnographic approach

تياتر يا نمايش از نخستين نمونه‌هاي هنري بشر است كه نمي‌توان نقش آن در جامعه و اثر‌گذاري آن‏را بر فرهنگ ناديده گرفت. در طول تاريخ و مقارن با تغييرات اجتماعي و فرهنگي، تياتر نيز قالب‌ها، فرم‌ها و سليقه‌هاي مختلفي را به خود ديده كه يكي از برجسته‌ترين آن‌ها گونه طنز و كمدي است كه بيش از ساير گونه‌ها عامه‌پسند بوده و مخاطبان بسياري را به خود جذب كرده است. بخش مهمي از ارزش و اعتبار تياتر ـ به‌خصوص تياترهاي طنز ـ به‌حضور مخاطبان وابسته است، بنابراين ازاين‌رو دلايل و انگيزه‌هاي حضور آنها موضوعي مهم خواهد بود. بر همين اساس اين پژوهش مخاطبان تياترهاي طنز در سطح شهر تهران را با ديدگاهي كيفي ارزيابي و سعي كرده با استفاده از داده‌هاي ميداني، مصاحبه با مخاطبان، مشاهده مشاركتي و استفاده از ديدگاه‏‌ها، به‌ منظور ياري رساندن در تفسير و ارزشيابي داده‌ها، دلايل و انگيزه‌هاي حضور آنها را بررسي كند. در نهايت، دلايل و انگيزه حضور مخاطبان در ذيل پنج سازه و مولفه اصلي شامل: همراهي با اطرافيان، سرگرمي، آرامش، تقابل با فرهنگ رسمي و بهره‌مندي تخصصي تبيين و تشريح شده است.

Theatrical presentation is accounted as one of the first artistic works of human being. its role and effect on the society and culture cannot be ignored. Different templates, forms and styles have been dealt with the theatrical presentation along with the cultural and social changes throughout the history. The satiric and comic theatrical presentation is accounted as one of the most prominent styles which has been more popular than other styles and it has been attracted many audiences. An important part of theatrical presentation?s validity, especially the satiric ones, depends on audience attending; therefore the reasons and motives of audience attending will be the most important issue which should be considered. Accordingly, the research considers the audience of satiric theatrical presentation in theaters of Tehran through the qualitative perspective and tries to interpret and validate the reasons and motives of the audience attending through field data, interview with the audience, participant observation and use of theories. Finally, the reasons and motives of the audience attending explained in the following five main structures and components including accompanying the friends and relatives, entertainment, relaxation, being against the current culture and specialized utilizing.