مقايسه استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني با و بدون ناتواني هوشي

Comparing Stress of Mothers of Pre-school Children with and without Intellectual Disabilities

پژوهش حاضر با هدف مقايسه استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني با و بدون ناتواني هوشي صورت گرفت. اين پژوهش از نوع علّي ـ مقايسه‌اي بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل همه مادران كودكان پيش‌دبستاني با و بدون ناتواني هوشي شهر شيراز بودند كه از بين آن‌ها نمونه‌اي به حجم 116 نفر (58 نفر از آن‌ها مادران كودكان پيش‌دبستاني با ناتواني هوشي و 58 نفر از آن‌ها مادران كودكان پيش‌دبستاني بدون ناتواني هوشي) انتخاب شدند. از پرسش‏نامه رويدادها و تغييرات زندگي (مك‌كابين و همكاران،1996) براي سنجش استرس استفاده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس دوطرفه نشان داد كه استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني با ناتواني هوشي به طور معني‌داري بيشتر از استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني بدون ناتواني هوشي است. هم‌چنين نتايج آزمون تحليل واريانس چندمتغيره نشان داد كه استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني با ناتواني هوشي در خرده‌مقياس‌‌هاي استرس‏هاي درون‏خانوادگي، استرس‏هاي زناشويي، استرس‏هاي مالي و تجاري، بيماري و استرس پرستاري، از دست دادن اعضاي خانواده و مشكلات قضايي خانواده نسبت به مادران كودكان پيش‌دبستاني بدون ناتواني هوشي به طور معنا‌داري بالاتر است. شايان ذكر است كه بين استرس مادران كودكان پيش‌دبستاني با و بدون ناتواني هوشي در خرده‌مقياس‌‌هاي استرس‏هاي ناشي از بارداري و فرزندان، استرس‏هاي كاري و تغيير شغلي و كم و زياد شدن اعضاي خانواده تفاوت معني‌داري مشاهده نشد. با توجه به يافته‌‌هاي اين پژوهش پيشنهاد مي‌شود كه مسيولين آموزش كودكان با ناتواني هوشي، برنامه‌هاي آموزش خانواده بهنگام با تاكيد بر برنامه‌هاي مديريت استرس براي والدين كودكان پيش‌دبستاني با ناتواني هوشي فراهم نمايند تا بر پيشرفت همه جانبه اين كودكان تاثير بگذارند و از پيامدهاي زيان‌آوري كه اين كودكان را در سنين مدرسه تهديد مي‌كند، پيشگيري كنند.

The aim of this study was to compare stress of mothers of pre-school child-ren with and without intellectual disa-bilities. This is a causal-comparative research. A sample of 116 mothers (58 Mothers of Pre-school children with intellectual disabilities and 58 mothers of Pre-school children without intelle-ctual disabilities) were selected. Family inventory of life events was used for measuring stress level. Analysis of data using two-way ana-lysis of variance test showed that the stress level of mothers of pre-school children with intellectual disabilities significantly are higher than the stress level of mothers of pre-school children without intellectual disabilities. Moreover, multiple analysis of varia-nce revealed that in five subscales (intrafamily strains, marital strains, finance and business strains, illness and family care strains, losses, family legal violations) stress level of moth-ers of pre-school children with intelle-ctual disabilities significantly are more than the stress level of mothers of pre-school children without intellectual disabilities and in the three subscales (work-family transitions and strains, transition in and out, pregnancy and childbearing strains) there was no sig-nificant differences between mothers of pre-school children with and wit-hout intellectual disabilities. According to the finding of this rese-arch, it is recommended that educators of children with intellectual disability provide family education program especially in stress management area for parents of pre-school children with intellectual disability in order to help multidimensional development of the-se children and prevent detrimental consequences that threaten these chil-dren in school age and adulthood.