انتخاب فرآيند بهينه تصفيه فاضلاب كارخانجات توليد فرآوردههاي لبني با استفاده از روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي(AHP)

Using Analytical Hierarchy Process for Selecting the OptimumWastewater Treatment Process For Dairy Products Factories

زمینه و هدف: در این مطالعه، كه یك مطالعه تجربی است، جهت تعیین بهترین فرآیند تصفیه فاضلاب كارخانجات فرآورده های لبنی، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی(Analytical Hierarchy Process: AHP) كه یكی از تكنیك های تصمیم گیری چند معیاره (Multi-Criteria Decision-Making: MCDM) و مبتنی بر دانش كارشناسی است استفاده گردید. روش بررسی: ابتدا ساختار سلسله مراتبی تشكیل و معیارهای اصلی و شاخص ها تعریف گردید. سپس وضعیت فرایندهای تصفیه موجود با انجام بازدید میدانی، نتایج آزمایشات مربوط به پساب ورودی و خروجی بررسی و به شاخص های كمی تبدیل گردید. سپس وزن دهی معیارهای اصلی و شاخص ها بسته به شرایط موجود، آزمایشات انجام شده و نظر اساتید متخصص انجام و در نهایت با استفاده از نرم افزار Expert choice ارزیابی و اولویت بندی نهایی گزینه ها صورت پذیرفت. همچنین آنالیز تحلیل حساسیت بر روی معیارهای اصلی انجام و تاثیر تغییر وزن پارامترها بر روی گزینه ها ارزیابی گردید. یافته ها: در مقایسه معیارهای اصلی، معیار زیست محیطی نسبت به سایر معیارها اهمیت بیشتری دارد. پس از آن معیارهای فنی مهندسی، اقتصادی و مدیریتی به ترتیب از اهمیت بیشتری برخوردارند. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر پارامترهای گوناگون در انتخاب گزینه بهینه تصفیه فاضلاب، استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره ضروری است. پس از آنالیز نهایی، فرایند "UASB ( Upflow anaerobic sludge blanket) + هوادهی” در اولویت اول قرار گرفت و پس از آن فرایندهای” فیلتربی هوازی + هوادهی”، “بركه بیهوازی + 2 مرحله هوادهی+ 2 مرحله ته نشینی”، “ فیلتر بی هوازی + 2 مرحله هوادهی+2 مرحله ته نشینی” و” سپتیك+ فیلترچكنده + هوادهی” در اولویت های بعدی قرار گرفتند.

Background and Objectives: In this experimental study, we used Analytical Hierarchy Process method to determine the best wastewater treatment process for dairy products factories. That is a multi-criteria decision making techniques and is based on expert knowledge. Materials and Methods: First, we formed the hierarchical structure and defined the main criteria and indicators. Then, we investigated the current situation of the treatment process through field observations and conducting influent-effluent analysis. Later, we converted the results obtained into quantitative indices. Then we weighted the main criteria, and their related sub criteria, depending on existing conditions we performed the experiments required and considered the experts ideas. Finally, Evaluation and prioritization of the options was conducted using Expert choice software. Then the sensitivity analysis was performed for main criteria and we evaluated the influence of the parameters weight change on the options. Results: In comparison with the main criteria, environmental criteria were more important followed by engineering criteria, economic and management criteria. Conclusions: Due to the influence of various parameters in choosing optimal wastewater treatment, Multi-criteria decision-making methods are necessary. Finally, “UASB + Aeration” was found to be the first priority followed by “Anaerobic filter + Aeration”, “Anaerobic lagoon + Aeration (2) + Sedimentation (2)”,” Anaerobic filter + Aeration (2) + Sedimentation (2)”. “Septic tank + Trickling filter + Aeration” system was found to be less preferable than other options.