مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بيماريابي و بررسي كلينيكي بيماران چاق

چكيده فارسي :

چاقی به عنوان یك بیماری مزمن، خطر مورتالیتی و بسیاری از بیماری‌های مزمن از قبیل دیابت نوع 2، هیپرتانسیون و دیس‌ لیپیدمی و بیماری‌های عروق كرونر را افزایش می‌دهد. برای تشخیص و بیماریابی بیماران چاق، امروزه از نمایه توده بدنی یا Body Mass Index و اندازه‌گیری دور شكم استفاده می‌شود. در حال حاضر ارتباط بالابودن BMI و اندازه دور شكم با فشارخون بالا، هیپرلیپیدمی، دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی عروقی، سكته مغزی، بیماری‌های كیسه صفرا، استئوآرتریت، سندرم آپنه انسدادی خواب و سرطان كولون، پستان، آندومتر و پروستات به اثبات رسیده است شواهد قابل توجهی وجود دارد كه كاهش وزن سبب كاهش فشار خون، قند خون، سطحLDL و تری گلیسرید و افزایش HDL در بیماران مبتلا به اضافه وزن و چاقی می‌‌شود. در ارزیابی بیماران چاق ابتدا لازم است بیمارانی كه Absolute Risk بسیار بالایی دارند شناسائی شوند. ضروری است كه در این بیماران ریسك فاكتورهایی از قبیل Low density Lipoprotein به شدت تعدیل شوند. این بیماران شامل موارد زیر هستند: بیمارانی كه بیماری عروق كرونر اثبات شده دارند (سابقه سكته قلبی، سابقه آنژین صدری، آنژیوپلاستی)، بیمارانی كه سابقه آترواسكلروز دارند(سابقه بیماری عروق محیطی، سابقه آنوریسم آئورت شكمی و تنگی شریان كاروتید)، دیابت نوع 2، سابقه آپنه انسدادی خواب. البته در شرح حال بیماران باید موارد دیگری كه مانند موارد قبلی تهدید كننده حیات نیستند مورد توجه قرار گیرد از قبیل اختلالات قاعدگی، استئو آرتریت و سنگ كیسه صفرا. همچنین در شرح حال بیماران می‌بایست به سایر ریسك فاكتورهای قلبی عروقی توجه شود و اگر بیماری سه یا بیشتر از سه ریسك فاكتورهای زیر را داشته باشد، خطر عوارض قلبی و عروقی در وی بالا خواهد بود و لازم است سطح LDL و فشار خون وی را باید پایین نگه داریم. این ریسك فاكتورها شامل مصرف سیگار، LDL بالا، سابقه فشار خون بالا، اختلال تست تحمل گلوكز ناشتا،HDL پایین و سابقه فامیلی بیماری‌های عروق كرونر در سن پایین و همچنین سن بالای 45 سال برای آقایان و 55 سال برای خانم‌ها. همچنین كم تحركی خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت نوع 2 را افزایش داده و به عنوان یك عامل مستقل برای مرگ و میر قلبی و عروقی كلی عمل خواهد كرد.تری گلیسرید بالانیز خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش خواهد داد. در نهایت پزشكی كه بیماران چاق را ارزیابی و درمان می‌كند لازم است از انگیزه بیمار جهت كاهش وزن و آمادگی وی در جهت اقدام تغییر شیوه زندگی اطلاع داشته باشد. در این مقاله مروری به نحوه بیماریابی بیماران چاق و اقدامات تشخیصی در افراد دارای اضافه وزن و چاقی و عوارض وابسته به آن می پردازیم.