اندازه‌گيري هزينه‌هاي مبادله در اقتصاد ايران (مطالعه موردي: هزينه‌هاي سرقفلي واحدهاي تجاري در شهر كرمانشاه)

Measuring Transaction Costs in the Economy of IranCase Study: Goodwill of Retail Businesses in Kermanshah

هزینه‌های تولید كالا و خدمات شامل هزینه‌های تبدیل و مبادله است. هزینه‌های تبدیل، هزینه تولید فیزیكی هستند. هزینه‌های مبادله شامل هزینه‌های اندازه‌گیری ویژگی‌های مادی و صفات حقوقی مورد مبادله و هزینه‌های تضمین و اجرای قراردادهاست كه اقتصاد نئوكلاسیك آنها را نادیده می‌گیرد. هزینه‌های مبادله نقش مهمی در عملكرد اقتصادی ایفا می‌كنند؛ زیرا انباشت دانش، تخصص‌گرایی، تقسیم‌كار و رونق تجارت، تابع معكوسی از هزینه‌های سرانه مبادلات است. هزینه‌های مبادله مصادیق مختلفی دارد. یكی از عمده‌ترین آنها در بخش بازرگانی اقتصاد ایران، هزینه‌های سرقفلی است.      هدف از این مطالعه، برآورد میزان هزینه سرقفلی واحدهای تجاری خرده‌فروشی شهر كرمانشاه به‌عنوان یكی از انواع هزینه‌های مبادله می‌باشد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در سیاستگذاری برای اصلاح تركیب سرمایه‌ها و افزایش سهم سرمایه‌های تولیدی به‌كار گرفته شود. این پژوهش از چهارچوب نظری اقتصاد نهادی بهره می‌گیرد. روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز به‌منظور برآورد هزینه سرقفلی از طریق مصاحبه حضوری با مسئول واحد تجاری در یك نمونه 50 واحدی از بین كارگاه‌های خرده‌فروشی شهر كرمانشاه جمع‌آوری گردیده كه نتایج آن به شرح زیر است: 1- مجموع هزینه سرقفلی سالانه در سطح كل واحدهای خرده‌فروشی شهر كرمانشاه در سال 1391 معادل 3014 میلیارد ریال (301 میلیارد تومان) می‌باشد. 2- هر واحد خرده‌فروشی به طور میانگین ماهیانه هزینه‌ای بالغ بر 15 میلیون ریال به‌واسطه وجود حق سرقفلی متحمل می‌شود. 3- ارزش سرمایه‌ سرقفلی كل واحدهای تجاری خرده‌فروشی در سطح شهر كرمانشاه برابر با 45679 میلیارد ریال (4568 میلیارد تومان) است. این رقم به تنهایی معادل 53 درصد از كل سرمایه‌گذاری انجام‌شده در استان طی سال 1391 می‌باشد.  

Production costs include transformation and transaction costs. Transformation costs are expenses of physical production. Transaction costs include the costs of measuring physical properties and legal characteristics of goods exchanged, and the costs of assurance and implementation of contracts, which neoclassical economics ignores them. Transaction costs play important roles in the economic performance because the accumulation of knowledge, specialization, and division of labor and trade boom is an inverse function of the transaction costs per capita. Transaction costs are of different instances. In the Iranian business sector, business goodwill is the most important type of transaction costs. This study aims to estimate the cost of Goodwill of retail businesses in Kermanshah. This research makes use of institutional economics approach to estimate the cost of goodwill. Data are gathered from a sample of 50 retail units through interviews. The results indicate that total annual cost of goodwill of the retail units amounts to 3014 billion Rials in 2012. Each retail unit bears more than 15 million Rials as average monthly cost-of-goodwill. The value of goodwill capital of retail businesses is estimated about 45,679 billion Rials, equivalent to 53% of the total investments made in Kermanshah in 2012. The findings can be used to amend the capital structure and to increase the share of productive capital.