آلودگي خاك به آرسنيك در مناطق شهري: مطالعه موردي شهر اراك

Soil Contamination by Arsenic in Urban Areas: A case study of Arak City

زمینه و هدف: آلودگی آرسنیك به علت اثرات سمی آن به عنوان ماده سرطان‌زا، از نگرانی های بزرگ محیط زیستی است. در این تحقیق به منظور ارزیابی آلودگی آرسنیك به خاك و تعیین الگوی توزیع مكانی آن، نمونه های خاك سطحی از مناطق شهری اراك جمع آوری و آنالیز شدند. روش بررسی: در مجموع 62 نمونه خاك سطحی از عمق cm 20-0 از پارك‌ها‌، فضای سبز، زمین های باز و كشاورزی، اطراف جاده و میدان ها در شهر اراك جمع‌آوری شدند. در این تحقیق نقشه توزیع مكانی آرسنیك در خاك توسط GIS و روش درون یابی كریجینگ تولید شد. یافته ها: غلظت آرسنیك در خاك های سطحی شهر اراك بین 2/2 تا mg/kg10/8 بود (میانگین: mg/kg 5/78). نتایج آنالیز مكانی آرسنیك نشان داد كه آلودگی آرسنیك در مركز شهر افزایش می یابد و از جنوب به شمال نیز روند افزایشی مشهود بود. همچنین غلظت آرسنیك در خاك شهری اراك در مقایسه با بسیاری از شهرهای دنیا مقادیر كمتری داشت. نتیجه گیری: در نهایت می توان نتیجه گیری كرد كه آرسنیك توسط هر دو فاكتور انسانی و طبیعی كنترل می شود. بیشترین مقادیر آرسنیك در مركز شهر و شمال بود كه بیانگر اثر فعالیت های انسانی مانند صنایع و حمل و نقل است.

Background and Objectives: Arsenic contamination is of great environmental concern due to its toxic effects as a carcinogen. In order to assess soil arsenic contamination and its distribution patterns, surface soil samples collected from the urban areas of Arak were analyzed. Materials and Methods: Totally, 62 surface soil samples were collected from depth of 0–20 cm of different locations including parks, green spaces, agricultural, roadsides, and squares of Arak City. The spatial distribution of arsenic in soil was mapped using GIS and kriging method. Results: The concentration of arsenic in the surface soil of Arak City was between 2.2- 10.8 mg/kg (average: 5.78 mg/kg). Spatial analysis showed that arsenic contamination enhances in the city center and there was an increasing trend from south to north. In addition, the mean arsenic concentration in the urban topsoil samples from Arak was lower compared with mean concentration for other cities around the world. Conclusion: It seems that arsenic in soil is controlled by natural and anthropogenic factors. The highest concentrations of arsenic in center and the north areas reflected arsenic loading is originated from anthropogenic sources such as vehicles and industrial processes.