تعيين منشأ و شناسايي منابع ورودي پريلن و ساير هيدروكربن‌هاي ‌آروماتيك حلقوي (PAHs) در رسوبات سطحي تالاب انزلي

The Origin Determination and Identification of Perylene Entry Source and Other Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in Surface Sediments of Anzali Wetland

زمینه و هدف: این مطالعه به‌منظور تعیین غلظت، منشا و شناسایی منابع ورودی پریلن و برخی تركیبات PAH در رسوبات سطحی 3 منطقه قلم‌گوده (A)، سیاه‌كشیم (B) و تالاب مركزی (C) واقع در تالاب انزلی انجام شد. روش بررسی: تعداد 22 نمونه رسوب (از هر 3 منطقه) و 2 نمونه خاك سطحی (فقط از منطقه A) در اردیبهشت سال 91 برداشته شد. نمونه‌برداری از خاك به‌منظور اثبات وضعیت غلظت و منشا پریلن در رسوبات مورد بررسی، صورت گرفت. استخراج هیدروكربن‌های آروماتیك حلقوی (PAH)، با استفاده از حلال‌های آلی و 2 مرحله كروماتوگرافی ستونی و آنالیز این تركیبات، با استفاده از دستگاه GC-MS انجام گرفت. همچنین از نسبت‌های تشخیصی Ph/An، Flu/Pyr، Flu/Flu+Pyr، BaA/BaA+Chr و IP/IP+BghiP به‌منظور تعیین منشا تركیبات PAH استفاده گردید. یافته‌ها: در تمامی نمونه‌های رسوب منشا پریلن طبیعی و منشا سایر تركیبات PAH پتروژنیك بدست آمد. غلظت كلی تركیبات PAH (به‌ جز پریلن) در محدوده ng/g (dry weight) 560/05 تا 1051/93 و غلظت پریلن نیز بین ng/g (dry weight) 70/65   تا 204/41 بدست آمد. غلظت كلی تركیبات PAH و پریلن در رسوبات منطقه A به‌طور معنی‌داری بیشتر از 2 منطقه دیگر بدست آمد، در حالی‌كه هیچ‌گونه رابطه معنی‌داری بین مقادیر نرمالایز شده تركیبات PAH به TOC در بین رسوبات 3 منطقه مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: با توجه به منشا پتروژنیك تركیبات PAH در رسوبات سطحی تالاب می‌توان تخلیه‌ انواع فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، فعالیت‌های بندری و كشتیرانی، فعالیت‌های استخراج، اكتشاف و پالایش نفت خام در مناطق فراساحلی و تردد قایق‌های صیادی و گردشگری را به‌عنوان منابع عمده ورود تركیبات PAH مطرح نمود؛ اما تشخیص منشا طبیعی پریلن در نمونه‌های رسوب سطحی و خاك دلالت بر تولید این تركیب در بخش خشكی بواسطه فعالیت موریانه‌ها و قارچ‌ها روی مواد سلولزی و چوبی كف جنگل، چوب‌های در حال فساد و باقی‌مانده فسیل آن‌ها و انتقال به تالاب است.

Background and Objectives: This study was performed to determine and identify the origin, concentration and source of perylene entry and some PAH compounds in surface sediments of Ghalam Goodeh (A), Siyah Kashim (B), and Talab Markazi (C) in Anzali wetland. Materials and methods: We collected 22 samples of sediments (from each region) and 2 samples of soils (from A region) in April of 2012. Sampling was performed from soil for proving the condition of concentration and origin of perylene in under investigating sediments. GC-MS was applied for extraction of PAH compounds using organic solvents and 2-phase column chromatography. Diagnostic ratios of Ph/An, Flu/Pyr, Flu/Flu+Pyr, BaA/BaA+Chr and IP/IP+BghiP were used to determine the origin of PAH compounds. Results: In all sediment samples, the origin of perylene and PAH compounds were found to be natural and petrogenic, respectively. The total concentration of PAH compounds were ranged between 560.05 to 1051.93 ng/g dry weight and perylene concentration were obtained between 70.65 to 204.41 ng/g dry weight. Total concentration of PAHs and perylene was significantly more in area A compared with other two area, whereas no relationship was found between normalized values of PAHs and TOC in sediments of all areas. Conclusion: With respect to the petrogenic source of PAHs in the surface sediments, the main sources of the PAH compounds entry are the discharge of domestic and industrials wastewater, the port and shipping activities, the exploration, excavation and refining activities of crude oil in offshore region and transportation of fishing and tourism boat but diagnosis of natural origin of perylene in the samples of surface sediment and soil implicated that this compound can be produced in terrestrial section due to activity of termites and fungi on the woody and cellulosic materials of forest floor, decaying wood and their fossilized remains and then their discharge to the wetland.