بررسي تغييرات غلظت ذرات معلق هواي آزاد و ارزيابي اثرات بهداشتي منتسب به آنها در شهر تبريز

Investigation of the ambient particulate matter concentration changes and assessing its health impacts in Tabriz

زمینه و هدف: تعیین میزان اثرات آلودگی هوا در شهرهای مختلف با دو چالش مهم روبرو است؛ اولا محدودیت اطلاعات مربوط به اثرات بهداشتی آلاینده‌ها و ثانیا كمبود اطلاعات در خصوص میزان مواجهه با آلاینده‌های هوا و نیز مقادیر غلظت آنها. مطالعه حاضر از نوع مطالعات مشاهده ایی كاربردی بوده و از شهریور 1391 الی مرداد 1392 میزان غلظت، تغییرات فصلی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق هوای آزاد شهر تبریز تعیین گردید. روش بررسی: بمنظور اندازه گیری ذرات معلق از نمونه بردار با حجم بالا و دستگاهHaz-Dust EPAM5000 استفاده شده و اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق با استفاده از نرم افزار AirQ2.2.3 برآورد گردید. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالیانه غلظت ذرات معلق TSP، PM10، PM2.5 و PM1 منطقه شهری به ترتیب برابر 139، 83، 38 و 27 &mug/m3 در منطقه صنعتی به ترتیب برابر 178، 110، 40 و 27 &mug/m3 بوده و متوسط مقدار نسبت ‌PM10/TSP، PM2.5/PM10، PM1/PM10 و PM1/PM2.5 برای منطقه شهری به ترتیب برابر 0/6، 0/48، 0/33 و 0/7 و برای منطقه صنعتی به ترتیب برابر 0/61، 0/37، 0/28 و 0/77 بدست آمد. تعداد كل مرگ‌های منتسب به TSP برابر 327 مورد برآورد شد كه از این تعداد، 202 مورد مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی و تعداد 99 مورد نیز در اثر بیماری‌های تنفسی بوده است. از طرفی میزان كل مرگ ناشی از ذرات PM10 و PM2.5 به ترتیب برابر 363 و 360 مورد تخمین زده شد. نتیجه گیری: طی این مطالعه مشخص شد كه در طی روزهای نمونه برداری شده در منطقه شهری، غلظت ذرات PM10 و PM2.5 به ترتیب 73 درصد و 69 درصد از حد استاندارد ملی و از نظر استاندارد EPA به ترتیب 8 و 50 درصد از سطح استاندارد بالاتر بوده اند. همچنین بررسی مقادیر نسبت‌های مختلف ذرات معلق با اندازه های مختلف مشخص نمود كه در شهر تبریز و بخصوص منطقه صنعتی آن، خاك زمین‌های اطراف و تعلیق دوباره ذرات از زمین سهم چشمگیری در انتشار ذرات معلق منطقه داشته و ذرات معلق هوای شهر تبریز در اغلب اوقات سال فراتر از حد استانداردهای وضع شده است.

Background & Objectives: Determining the impacts of air pollution in cities is facing two major challenges first, the limited data on the health effects of pollutants, and secondly, the lack of information on exposure to air pollutants and their concentration. This is an applied-observational carried out to determine the concentration, seasonal changes, and to estimate the health impacts attributed to the particulate matters in Tabriz during September 2012 to July 2013. Materials and Methods: The particulate matters were sampled using high volume sampler and were analyzed using portable HAZ-DUST EPAM-5000. The health impacts of particulate matterswere estimated using AirQ software developed by W.H.O. Results: The annual mean concentration of TSP, PM10, PM2.5, and PM1 in the urban sampling site were 139, 83, 38, and 27 &mug/m3 respectively. In addition, these concentrations were 178, 110, 40, and 27&mug/m3 in industrial area. The average of PM10/TSP, PM2.5/PM10, PM1/PM10, and PM1/PM2.5 ratio level was 0.6, 0.48, 0.33, and 0.7 in the urban areas and 0.61, 0.37, 0.28, and 0.77 in the industrial areas respectively. The total mortalities associated with the TSP, PM10, and PM2.5 concentrations were estimated as 327, 363, and 360 respectively. Nevertheless, the calculated cardiovascular mortality for TSP and PM10 were estimated to be 202 and 227 respectively. Conclusion: This research found that the concentrations of PM10 and PM2.5 were 73 and 69% more than National Standard and 8 and 5% more than USEPA Standards respectively. In Tabriz, especially industrial area, the soils of surrounding ground and re-suspension of particles fromcontaminated soils have a significant contribution to particulate emissions.