اثر محلول پاشي عناصر ريز مغذي آهن، روي و منگنز بر عملكرد، اجزاي عملكرد و روغن دانه هميشه بهار (L. Calendula officinalis)

Effect of Foliar Application of Iron, Zinc and Manganese Micronutrients on Yield and Yield Components and Seed Oil of Pot Marigold ) Calendula officinalis L.)

اگر چه مطالعات متعددی درباره تاثیر عناصر ریز مغذی بر رشد و عملكرد گیاهان مختلف انجام شده است، اما اطلاعات كمی درباره تاثیر این عناصر ریز مغذی بر عملكرد و مقدار روغن دانه همیشه بهار (L. Calendula officinalis) وجود دارد. در این راستا، به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز بر عملكرد، اجزای عملكرد و روغن دانه گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی در سال زراعی 1389- 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی- شهرستان نقده، در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار و هشت تیمار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل مصرف جداگانه عناصر ریز مغذی آهن، روی، منگنز و تیمارهای تركیبی آنها (آهن+ روی، آهن+ منگنز، روی+ منگنز، آهن + روی+ منگنز) و تیمار عدم مصرف عناصر ریز مغذی (شاهد) بودند. محلول پاشی هریك از عناصر ریزمغذی با غلظت دو در هزار در دو مرحله ساقه دهی و شروع گلدهی انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد كاپیتول در بوته، تعداد دانه در كاپیتول، وزن هزار دانه، عملكرد بیولوژیكی، عملكرد دانه، درصد روغن دانه و عملكرد روغن بودند. نتایج نشان داد كه محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر تمام صفات مورد مطالعه اثر معنی داری داشته و سبب بهبود اجزای عملكرد، عملكرد دانه، درصد روغن و عملكرد روغن نسبت به تیمار شاهد گردید. تیمار محلول پاشی با آهن بیشترین تعداد دانه در كاپیتول، وزن هزار دانه و عملكرد بیولوژیكی و تیمار تركیبی روی+ آهن بیشترین تعداد كاپیتول در بوته و عملكرد دانه (33/643 كیلوگرم در هكتار) و تیمار تركیبی روی+ آهن+ منگنز بالاترین عملكرد روغن (20/124 كیلوگرم در هكتار) را تولید كردند، به طوریكه عملكرد دانه و عملكرد روغن به ترتیب 27/31 و 18/44 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. از نتایج به‌دست آمده در این آزمایش می توان نتیجه گیری كرد كه استفاده از عناصر ریز مغذی به دلیل افزایش قابل ملاحضه عملكرد دانه و روغن در منطقه مورد آزمایش توصیه می-گردد.

Although micronutrients effect on growth and yield of different plants has been intensively investigated, but there is limited information on its effect on grain yield and seed oil content of pot marigold) Calendula officinalis L.). In order to investigate the effects of micronutrients (Fe, Zn and Mn) spraying on yield and yield components and seed oil of pot marigold, a field experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications at the Research Farm of Payame Noor University of Nagadeh in 2010. Treatments included Fe, Zn, Mn, mixed solutions of these elements (Fe+Zn, Fe+Mn, Zn+Mn, Fe+Zn+Mn) and control (water). Treatments were applied in 2 g/litter twice at stem elongation and early flowering stages. Different traits such as plant height, number of capitol per plant, number seed per capitol, thousand seed weight, biological yield, seed yield, seed oil percentage and oil Yield were recorded. The results showed that foliar application of micronutrients had significant effects on all of these traits. Yield components, seed yield, oil percentage and yield were enhanced by foliar application, compared with control (untreated plants). The maximum number seed per capitol, thousand seed weight and biological yield were relevant to Fe treatment. The highest numbers of capitol per plant and seed yield (643.33 kg.ha-1) were relevant to Zn+Fe treatment and the maximum oil yield (124.20 kg.ha-1) was produced by Zn+ Fe+ Mn treatment. Seed yield and oil yield increased by 31.27% and 44.18% yields more than control, respectively. It can be concluded that, foliar application of micronutrients had positive effects to obtain high yield and oil of pot marigold.