تاثير كشت نواري چغندرقند- يونجه بر تراكم جمعيت خرطوم‌بلند چغندرقند، Lixus incanescens (Col.: Curculionidae)، و تنوع گونه‌اي دشمنان طبيعي آن

Effect of strip cropping of sugar beet-alfalfa on population density of the sugar beet weevil, Lixus incanescens (Col.: Curculionidae) and species diversity of its natural enemies

خرطوم‌بلند چغندرقند، Lixus incanescens Boheman، يكي از آفات مهم چغندرقند، Beta vulgaris L.، در بيشتر نقاط ايران است. كشت نواري چغندرقند و يونجه، Medicago sativa L.، راه‌كار مناسبي براي افزايش كارايي عوامل بيوكنترل خرطوم‌بلند چغندرقند مي‌باشد. در اين پژوهش تراكم جمعيت خرطوم‌بلند چغندرقند و تنوع گونه‌اي دشمنان طبيعي آن در كشت نواري چغندرقند- يونجه و سيستم تك‌كشتي چغندرقند طي بررسي‌هاي مزرعه‌اي در سال‌هاي 1391 و 1392 در شهرستان جوين، استان خراسان رضوي مطالعه شد. در هر تاريخ نمونه‌برداري فراواني خرطوم‌بلند چغندرقند و دشمنان طبيعي آن به‌ازاي يك گياه شمارش و يادداشت شدند. تراكم جمعيت خرطوم‌بلند چغندرقند در سيستم كشت نواري در مقايسه با سيستم تك‌كشتي در هر دو سال مورد مطالعه به‌طور معني‌داري كمتر بود. زنبور پارازيتوييد لارو Bracon intercessor Nees در هر دوسيستم كشت، هفت گونه شكارگر تخم در سيستم كشت نواري و سه گونه شكارگر تخم در سيستم تك‌كشتي جمع‌آوري و شناسايي شدند. درصد پارازيتيسم لاروها و تراكم هريك از شكارگرها در سيستم كشت نواري به‌طور معني‌داري بيشتر از سيستم تك‌كشتي بود. شاخص تنوع گونه‌اي Shannon براي دشمنان طبيعي در كشت نواري در مقايسه با سيستم تك‌كشتي بيشتر بود. مقدار شاخص شباهت Morisita-Horn براي تركيب گونه‌اي دشمنان طبيعي بين دو سيستم كشت چغندرقند 923/0 به‌دست آمد. براساس نتايج تحقيق حاضر مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه كشت نواري چغندرقند- يونجه باعث افزايش تنوع گونه‌اي دشمنان طبيعي خرطوم‌بلند چغندرقند و كاهش تراكم جمعيت L. incanescens شد. كمّي كردن تعداد و فراواني گونه‌هاي دشمنان طبيعي در مزارع چغندرقند گام مهمي در مديريت خرطوم‌بلند چغندرقند مي‌باشد.

The sugar beet weevil, Lixus incanescens Boheman, is an important insect pest of sugar beet, Beta vulgaris L., in many parts of Iran. Strip cropping of sugar beet and alfalfa, Medicago sativa L., is a suitable strategy for improving the effectiveness of biocontrol agents of the sugar beet weevil. In this research, the population density of the sugar beet weevil and diversity of its natural enemies were studied in the strip cropping of sugar beet-alfalfa in comparison with the monoculture of sugar beet, in Juvein countryside, Khorasan Razavi province, from 2012 to 2013. In each sampling, the abundance of the sugar beet weevil and its natural enemies per plant were recorded. The densities of the sugar beet weevils in the strip cropping were significantly lower comparing to the monoculture. The larva of the hymenopteran parasitoid species Bracon intercessor Nees in both culture systems as well as seven egg predator species in strip cropping system and three egg predator species in the monoculture system were found. The percentage of larval parasitism and the densities of each predator in the strip cropping were significantly higher than the monoculture. The Shannon diversity index for the complexity of natural enemies in the strip cropping was higher comparing to the monoculture. The value of Morisita-Horn index for the complexity of the natural enemies between the experimental sugar beet cropping systems was calculated as 0.923. Based on these results, we have concluded that the strip cropping of sugar beet-alfalfa leads to higher diversity of natural enemies of the sugar beet weevil and lower population density of L. incanescens. In addition, the quantification of the predators’ species richness and abundance in the sugar beet fields remains as an effective method to improve the management of the sugar beet weevil.