بررسي اثر مداخلات نوروفيدبك بر ميزان كاهش رفتارهاي پرخاشگري در نوجوانان

Investigation efficacy of neurofeedback intervention on reduction aggression behaviors in adolescents

زمينه و هدف : روانشناسان اجتماعی عمل پرخاشگرانه را رفتار آگاهانه ای تعريف می كنند كه هدفش اعمال درد و رنج جسمانی يا روانی باشد. پرخاشگری تمايل نسبتا دائم به ابراز رفتارهای توام با پرخاش از سوی فرد درموقعيت های مختلف است. بنابراين اين پژوهش با هدف بررسی اثر مداخلات نوروفيدبك بر ميزان كاهش رفتارهای پرخاشگری در نوجوانان به انجام رسيده است. روش بررسی: اين پژوهش در چهارچوب يك طرح شبه آزمايشی به صورت (پيش آزمون و پس آزمون) با دو گروه آزمايش و كنترل با پرتوكل درمانی طراحی شده ( t4 - t3 : ساختارها و شبكه‎های ارتباطی پيچيده‎ای كه در زير كرتكس يا قشر مغز وجود دارد كه به آن دستگاه ليمبيك يا كناری گفته می شود و نقش مهمی در هيجان‎ها و حافظه به عهده دارد)، بر روی 30 نوجوان 15- 13 ساله با اختلال پرخاشگری كه با روش نمونه گيری در دسترس انتخاب شده بودند، طی 20 جلسه به مدت 2 ماه و در هر هفته 3 جلسه ی (30 دقيقه ای) به اجرا رسيده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پرخاشگری باس و پری استفاده شده است، كه پايايی ايرانی برای كل مقياس (82/0) و روايی آن (73/0) گزارش شده است. يافته ها: نتايج آزمون تحليل كوواريانس در رابطه با خشم نشان می دهد كه F محاسبه شده 55/14 از F جدول با معناداری 01/0 بزرگتر می باشد؛ بنابراين با اطمينان 99/0 می توان ادعا كرد كه استفاده از روش نوروفيدبك باعث كاهش "خشم" می شود. نتايج آزمون تحليل كوواريانس در رابطه با پرخاشگری جسمانی نشان می دهد كه F محاسبه شده 5/36 از F جدول با سطح معناداری 01/0 بزرگتر می باشد؛ بنابراين با اطمينان 99/0 می توان ادعا كرد كه استفاده از روش نوروفيدبك باعث كاهش "پرخاشگری جسمانی" می شود. نتايج آزمون تحليل كوواريانس در رابطه با پرخاشگری كلامی نشان می دهد كه F محاسبه شده 77/5 از F جدول با سطح معناداری 01/0 بزرگتر می باشد. بنابراين با اطمينان 99/0 می توان ادعا كرد كه استفاده از نوروفيدبك باعث كاهش "پرخاشگری كلامی" می شود. نتايج آزمون تحليل كوواريانس در رابطه با خصومت نشان می دهد كه F محاسبه شده 5/36 از F جدول با سطح معناداری 01/0 بزرگتر می باشد. بنابراين با اطمينان 99/0 می توان ادعا كرد كه استفاده از نوروفيدبك باعث كاهش "خصومت" می شود. نتيجه گيری: نتايج بيان می كند كه مداخله با پروتكل ( t4 - t3 ) موجب كاهش رفتارهای پرخاشگری در نوجوانان می شود. كليد واژه­ها: نوروفيدبك، پرخاشگری، نوجوانان، مداخلات ، آموزش

  Background and Aim: Social psychologists defines aggressive act a conscious behavior that its aim is creation physical or mental pain and suffering. Aggression is relatively permanent inclination to expressing behaviors along with ruff from a person in different position.   Materials and Methods: The research is done in frame a quasi-experimental design (pre-test and post-test) with two test and control groups with t reatment protocol (t3-t4: s tructures and complex communication networks that there are in under cortex or cortical that to it called limbic system or lateral and is responsible emotions and memory ), on 30 adolescents 13-15 years old with aggression disorder. Sampling method was accessible. Treatment has been implemented during 20 sessions, for 2 months and 3 sessions, in every week (30 minutes). For data collection is used of Buss and Perry Aggression Questionnaire that iranian reliability reported for the total scale (0/82) and validity (0/73).   Results: The results of analysis of covariance about anger show that calculated F (14/55) is greater from table F with significant 0/01. Thus with confidence 0/99 can be claimed that use of neurofeedback method is causing reduction “anger”. The results of analysis of covariance about physical aggression show that calculated F (36/5) is greater from table F with significant 0/01. Thus with confidence 0/99 can be claimed that use of neurofeedback method is causing reduction “physical aggression”. The results of analysis of covariance about verbal aggression show that calculated F (5/77) is greater from table F with significant 0/01. Thus with confidence 0/99 can be claimed that use of neurofeedback method is causing reduction “verbal aggression”. The results of analysis of covariance about hostility show that calculated F (36/5) is greater from table F with significant 0/01. Thus with confidence 0/99 can be claimed that use of neurofeedback method is causing reduction “hostility”.   Conclusion: The results are expression that intervention with protocol (t3-t4) is causing reduction aggression behaviors in adolescents.   Key words : Neurofeedback , Aggression, Adolescents , I ntervention , Education