بررسي و تحليل ساختار و محتواي قصايد شهريار

قصيده فارسي كه تا پايان قرن ششم يك دوره درخشان و شكوفايي را پشت سر نهاده بود، از قرن هفت به بعد رو به افول نهاد و از معيارهاي اصيل خود دور شد. اما در دوره مشروطيت، تحت تاثير تحولات خاص اجتماعي، اين نوع شعر با معيارهاي اصيل و سنتي خود احيا شد. موضوع مقاله حاضر، بررسي ساختار و محتواي قصايد شهريار است. مي‌توان گفت كه شهريار هر چند ادامه‌دهنده بسياري از سنت‌هاي شعر كلاسيك فارسي است، اما در قصيده، به دنبال هنجارها و معيارهاي قدما نيست و به دليل ويژگي‌هاي خاص شخصيتي، زبان قصايد او نرم و تغزلي است و با اينكه برخي از قصايد او با قصايد اساتيد قدما پهلو مي‌زند، اما بايد گفت كه قصيده شگرد اصلي او نيست بلكه شهريار، قصيده را صورت خشني از شعر مي‌داند. مهم‌ترين ويژگي قصايد شهريار، مانند ديگر اشعار او، واقع‌نگاري و صدق تجربه عاطفي است. اين ويژگي در قصايدي با زمينه تغزلي و عاطفي، همراه با تخيل بديع و توصيفات رمانتيك، نوعي قصيده جديد را به وجود آورده كه پيش از شهريار سابقه نداشته است. قصايد شهريار از حيث موضوع بسيار متنوع است. اما با توجه به موضوعات غالب، مي‌توان اين قصايد را به چند دسته تقسيم كرد: 1. قصايد مدحي كه شامل اخوانيات، مراثي و قصايد اجتماعي است. 2. قصايد ديني و توحيدي 3. قصايد تغزلي 4. قصايد انقلاب اسلامي.