سطح سواد سلامت بيماران ديابتي مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر شيراز و عوامل موثر بر آن

Health Literacy Levels of Diabetic Patients Referred to Shiraz Health Centers and Its Effective Factors

مقدمه: سواد سلامت ظرفيت افراد براي كسب، پردازش و درك اطلاعات و خدمات بهداشتي پايه مورد نياز براي تصميم‌گيري‌هاي مناسب بهداشتي است. ميزان سواد سلامت علمكردي در طول رويارويي بيمار با ارايه‌دهندگان خدمات سلامت نقش مهمي بازي مي‌كند و سطح كارآمدي ارتباط افراد با اهداف نظام مراقبت بهداشتي را تعيين مي‌كند. بنابراين، هدف اين پژوهش، ارزيابي سطح سواد سلامت بيماران مبتلا به ديابت مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي‌درماني شيراز و عوامل موثر بر آن بوده است. روش بررسي: روش پژوهش توصيفي پيمايشي و نوع مطالعه كاربردي است. در اين پژوهش، در مجموع 400 بيمار مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي‌درماني شيراز در فاصله شهريور و مرداد سال 91 خورشيدي به شيوه نمونه‌گيري در دسترس براي بررسي سطح سواد سلامت انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون هنجاريابي شده سواد سلامت عملكردي بزرگسالان به دست آمد. روايي پرسشنامه با بهره‌گيري از روايي پرسشنامه با بهره‌گيري از نظر اساتيدي كه در حيطه سواد سلامت فعاليت داشته اند، در حد مطلوب گزارش شد و پايايي آن نيز از روش همبستگي آزمون بازآزمون (99/0) به دست آمد. داده‌هاي حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي آماري تي مستقل، تحليل واريانس يك طرفه و آزمون همبستگي پيرسون جهت بررسي همبستگي بين متغيرها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد سواد سلامت بيماران ديابتي مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي‌درماني شهر شيراز با ميانگين 66 در سطح مرزي قرار دارد. سطح سواد سلامت با سن، جنس، سطح تحصيلات، عضويت در انجمن ديابت و شغل رابطه معني‌داري داشت. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد سطح سواد بيماران در سطح مرزي و ناكافي قرار دارد. اين موضوع نشان از لزوم توجه به مساله سواد سلامت و تلاش در جهت بهبود سطح سواد سلامت افراد مي‌دهد. تهيه منابع آموزشي ساده و قابل فهم براي همه افراد جامعه، برگزاري كلاس‌هاي آموزشي و ... از جمله راه‌هاي افزايش سطح سواد سلامت است. واژه‌هاي كليدي: بيماران؛ ديابت؛ سواد سلامت.

Abstract Introduction: Health literacy is: the degree to which individuals have the capacity to obtain, process, and understand basic health information and services needed to make appropriate health decisions. Functional health literacy is critically important during the typical patient–provider encounter so this research aims to investigate the level of the health literacy of diabetic patients attending health centers in Shiraz (Iran). Methods: In this descriptive survey, 400 diabetic patients attending health centers in Shiraz (Iran) during Mordad and Shahrivar 1391 were selected as a sample study. Health literacy was measured by Normalized Test of Functional Health Literacy in Adults. Its reliability was obtained using test-retest correlation (0.99). Data were analyzed using SPSS and Independent t-tests, One Way ANOVA and Pearson correlation at a significant level (p-value > 0.05). Results: The findings show that the level of the health literacy of these diabetic patients is in marginal level. Health literacy was associated by sexuality, education, type of work. Conclusion: Generally, this research showed that the health literacy level is not adequate. This result determines that notice to health literacy and trying to improve it is important. Providing easy and readable educational resources for patients, educational classes for them and so on are some ways to improve health literacy. Keywords: Patients; Diabetes; Health Literacy.