هزينه‌هاي بالاي سلامت، هزينه‌هاي مالي كمرشكن و فقيركننده: مفاهيمي براي سياستگذاري

High Health Costs, Financial Catastrophic and Impoverishment Expenditures: Concepts for Policy Formation

مقدمه: سياستگذاران بخش سلامت، مدت طولاني است كه به دنبال حمايت و حفاظت افراد بيمار در مقابل پرداخت­هاي مالي كمرشكن و فقيركننده و هزينه­هاي بالا هستند. با توجه به اين كه اصل پوشش بيمه سلامت، حمايت مالي در مقابل هزينه­هاي كمرشكن سلامت مي­باشد، مقاله ي حاضر، گستره ي هزينه­هاي كمرشكن و فقيركننده و هزينه­هاي بالاي سلامت و ارتباط آنها در ايران را به عنوان اولين گام براي پاسخ­دهي و بيان سياست مناسب، مورد آزمون قرار داده است. روش­بررسي: پژوهش حاضر، پژوهشي تحليلي است كه از داده­هاي نمونه آمارگيري­شده هزينه- درآمد خانوار، جمع­آوري شده توسط مركز آمار در سال 1390 خورشيدي ، جهت محاسبه تعداد و درصد خانوارهاي ايراني مواجه با هزينه­هاي بالا، كمرشكن و فقيركننده استفاده كرده است. جامعه آماري خانوارهاي كل كشور و حجم نمونه داده­ها، 19739 خانوار روستايي و 18698 خانوار شهري بوده كه روايي و پايايي داده­ها توسط مركز آمار تاييد شده است. در اين راستا از نرم­افزارهاي Excel، Eviews 7 و12 STATA كمك گرفته شده است. بعلاوه شاخص مشاركت عادلانه­ي تامين مالي سلامت نيز براي مناطق روستايي و شهري و كل كشور با توجه به روش سازمان بهداشت جهاني مورد ارزيابي قرار گرفته است. يافته­ها: درصد مواجهه با هزينه­هاي كمرشكن و فقيركننده با آستانه­هاي40 درصد توان پرداخت و هزينه بالاي 4 ميليون ريال در ماه در كشور 56/1 و 49/1 بوده است. بدون احتساب هزينه­هاي سلامت، تقريبا 4 درصد افراد جامعه زير خط فقر قرار داشتند و پس از احتساب هزينه­هاي سلامت، 14 درصد كل افراد زير خط فقر به دليل هزينه­هاي سلامت به زير خط فقر پرتاب شده­اند. نتيجه­گيري: اكثريت افرادي كه با هزينه­هاي بالا مواجه هستند، با هزينه­هاي كمرشكن نيز مواجه مي­باشند كه نشان­دهنده ي اين موضوع مي­باشد كه حمايت مالي بيمه­ها جهت عدم مواجهه با هزينه­هاي بالا و به دنبال آن هزينه­هاي كمرشكن بايستي به سمت كارايي بيشتر پيش رود. واژ­ه­هاي كليدي: هزينه هاي سلامت؛ تامين مالي؛ مشاركت عادلانه.

Abstract Introduction: From a long time ago, policy makers in health sector have been attempting to protect sick people and their family against high health costs, and financial catastrophic and impoverishment expenditures. As its primary purpose, this study aims to determine the extent of high health costs, and catastrophic and impoverishment expenditures for informed policy making. Methods: Through WHO method, this study used income-expenditure data to measure the number and rate of household who face high health costs and catastrophic and impoverishment expenditures in 2011; about 19739 rural household and 18698 urban household were used. In addition, fair financial contribution index was assessed for the Iranian context both in rural and urban areas. Results: The percentage of people who face catastrophic and impoverishment expenditures with 40% of capacity to pay and high costs with 4 million Rials threshold are respectively 1.56 and 1.49. Without health expenditures, about 4 % of households live under poverty line and with health expenditures about 14% of the total poor fell below the poverty line because of the health expenditures. Conclusion: Most of the people, who face high costs, have to encounter with catastrophic expenditures. This shows that there is insufficient financial protection against financial high costs and catastrophic expenditures from insurance companies. Keywords: Health Expenditures; Financing; Pay Equity