مروري بر يوژنيك و سير تحولي آن

An overview of eugenics and its legitimacy throughout history

يوژنيك يا علم اصلاح نژاد انسان، جنبشی مبتنی بر مفاهيم زيست‌شناسی است كه از كاربرد اقداماتی در جهت بهبود ساختار ژنتيك جمعيت‌های انسانی حمايت می‌كند و در برهه‌ای از زمان در شؤون متعددی از اجتماع از جمله حقوق و مجازات مورد استناد قرار می‌گرفته است. در واقع، تحت سياست‌های يوژنيكی كه مبانی آن از سوی زيست‌شناسان، متخصصان بهداشت عمومی و پزشكان مورد تأييد قرار گرفته بود، حكم به حذف افرادی خاص از مجموعه‌ی ژنی جوامع انسانی داده می‌شد و از اين قِبَل شمار زيادی از انسان‌ها تحت عقيم‌سازی واقع می‌شدند. اين مبانی، البته از سوی ديگر، مورد تأييد اقتصاددانان و حقوق‌دانانی بود كه دستی در طراحی و اجرای سياست‌های دولتی در كشورهای مختلف داشتند. چاپ دو مجله‌ی مستقل در حوزه‌ی يوژنيك و ارائه‌ی تحقيقات مختلفی كه تأثير ژنتيك بر رفتار و درستی سياست‌های يوژنيكی را تأييد می‌كرده‌اند، خود نشان‌دهنده‌ی اوج مقبوليت علمی اين جنبش زيستی‌- اجتماعی است. البته اقبال به اين علم و سياست‌های مرتبط با آن، پس از اقدامات لجام‌گسيخته‌ی آلمان نازی در عقيم‌سازی ده‌ها هزار نفر از معلولان ذهنی/حركتی تحت تأثير قرار گرفت و آرام آرام زمزمه‌ی انتقادهای اخلاقی و علمی در زير سؤال بردن مبانی يوژنيك به گوش رسيد تا اين‌كه در دهه‌ی 1970 ميلادی ديگر كم‌تر كسی از يوژنيك سخنی بر زبان می‌راند. در مقاله‌ی حاضر، مفهوم يوژنيك، سياست‌های مبتنی بر آن و دوره‌های اوج و افول و احيای مجدد آن، مورد بحث قرار می‌گيرد تا با نگاهی آگاهانه‌تر به اين مقوله، اتخاذ سياست‌های كارآمدتر بهداشتی- اخلاقی در حوزه‌ی سلامت جامعه با حساسيت بيش‌تری انجام شود

Eugenics or the science of breeding humans is a movement based on biological concepts that advocate policies for improvement of the human population genetics. It has also served as a determinant factor and reference in many social disciplines including law and punishment during certain periods in history. In fact, based on eugenic policies, which were affirmed by biologists, health experts and physicians, many people were sentenced to elimination from the society’s gene pool and thereby underwent sexual sterilization. Such practices were approved by economists and jurists involved in the executive affairs of many countries as well. Publication of two separate journals about eugenics and the corresponding empirical data confirming the influence of genetics on behaviors along with the solidity of eugenics-related policies demonstrate the scientific significance of this movement in its heyday. This public legitimacy started to decline, however, after sterilization of tens of thousands of mentally or physically handicapped people by Nazi Germany and the ascending criticism on moral and scientific bases of eugenics, which almost led to the exclusion of the subject in public. In this essay, eugenic concepts, relevant policies and its legitimacy throughout history are discussed to provide a better outlook for adopting more effective strategies in public health policymaking