بررسي شكايات ثبت شده در واحد حاكميت باليني مجتمع بيمارستاني امام خميني (ره) تهران در دو سال

An analytic-descriptive study of patient complaints in the clinical governance office of Imam Khomeini Hospital over a period of two years

هدف از انجام اين مطالعه، بررسی علل شكايات مردمی از پزشكان و پرسنل مجتمع بيمارستانی امام خمينی(ره) و دستيابی به راهكاری مناسب جهت كاهش اين شكايات است. جهت اجرای آن، از فرم ثبت شكايات مردمی موجود در واحد حاكميت بالينی مجتمع بيمارستانی امام خمينی (ره) استفاده شد كه در آن سن و جنس شاكيان، ميزان سواد، بخش مربوطه، نوع شكايت و... درج شده است. اطلاعات مربوطه از فروردين 1391 تا اسفند 1392 استخراج شد. از 309 مورد شكايت ثبت شده، 174 مورد در سال 1391 و 135 مورد در سال 1392 ثبت شده بود. شاكيان با ميانگين سن 5/50 سال و بيش‌تر مرد بودند. 6/69 درصد از شاكيان ميزان سواد ديپلم يا كم‌تر داشتند. بيش‌ترين ميزان شكايت از بخش اورژانس با 2/16 درصد ثبت شده بود. 5/48 درصد شكايات از پزشكان و 7/22 درصد آن از پرستاران بود. در 5/62 درصد از موارد، شخص شكايت شونده مورد برائت قرار گرفته و در 34 درصد از موارد محكوم شده است. مهم‌ترين علل شكايت، عدم رضايت از خدمات درمانی با 1/40 درصد و برخورد نامناسب با 6/36 درصد بودند. در كل، مهم‌ترين علت شكايت از پزشكان، عدم رضايت از خدمات درمانی و شايع‌ترين علت شكايت در كادر بيمارستانی به استثنا پزشكان، برخورد نامناسب بود. از اين رو، با تأكيد بيش‌تر بر آموزش مستمر دانشجويان و دستياران درجهت افزايش دانش و مهارت‌های علمی و فنی، ارائه‌ی اطلاعات كافی به بيمار قبل از انجام فرآيندهای تشخيصی يا درمانی، ارتقای سطح فنی و تجهيزاتی مراكز درمانی، آموزش جامعه و بالا بردن سطح آگاهی مردم از روند درمان، ارائه‌ی توضيحات لازم حين درمان، اخذ رضايت آگاهانه و برائت، انتخاب صحيح افراد كادر درمان، قرار دادن افراد در محل مناسب و برگزاری كارگاه مهارت‌های ارتباطی، می‌توان شكايات را كاهش داد.

The present study is an overview of the causes of patient complaints against physicians and the medical staff in Imam Khomeini Hospital Complex, and strategies to reduce the complaints. For this purpose, complaints that had been filed with the clinical governance office of Imam Khomeini Hospital Complex in 2012 and 2013 were investigated. The information in the forms included age and sex of the plaintiffs, their level of education, type of complaint and similar details. Of the 309 complaints, 174 had been recorded in 2012 and 135 in 2013. The plaintiffs were males with a mean age of 50.5, and 69.6% of them had high school diplomas or lower. Most (16.2%) of the complaints pertained to the emergency department, while 48.5% and 22.7% of the complaints were related to doctors and nurses respectively. In 62.5% of the cases, the accused had been acquitted and 34% had been convicted. The main cause of complaint involved treatment and care at 40.1% and 36.6% respectively. In general, the most common causes of complaints were treatment and care for doctors, and lack of respect for nurses and others. Thus, more attention should be paid to the continuous education of medical students and residents during training years in order to increase the knowledge and skills of physicians. Other measures that can reduce complaints are: providing sufficient information to patients before diagnostic or therapeutic procedures; improving the equipment in health centers; educating the society and raising public awareness of the treatment process; offering the necessary information during medical procedures; obtaining informed consent; careful choice of the medical team and assigning them to the right position; and holding communication skills workshops.