تأثير نيتروژن بر شاخص هاي رقابت و تحمل پنچ رقم گندم به رقابت علف هاي هرز

Effect of Nitrogen on Weed Tolerance and Competition indices of Five Wheat Cultivars to Weeds competition

اصلاح و كشت ارقام با توانایی رقابت بالا نقش مهمی در مدیریت غیرشیمیایی علف های هرز دارد. این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر نیتروژن بر شاخص های تحمل و رقابت پنج رقم گندم با علف های هرز در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390-1389 اجرا شد. فاكتورهای آزمایش سه سطح نیتروژن (0، 75 و 150 كیلوگرم نیتروژن در هكتار) و پنج رقم گندم (كاسكوژن، سای سون، گاسپارد، آذر2 و MV17) بودند كه در شرایط تداخل و عدم تداخل علف های هرز رشد می كردند. نتایج آزمایش نشان داد كه ارقام و نیتروژن تأثیر معنی داری بر شاخص تحمل اختلاف عملكرد (TOL) داشت. كم‌ترین شاخص TOL در رقم MV17 مشاهده شد. كاربرد 150 كیلوگرم نیتروژن در هكتار شاخص TOL را نزدیك به 2 برابر افزایش داد. نتایج نشان داد كه سه شاخص تحمل تداخل علف هرز (WITI)، میانگین عملكرد (MP) و هارمونیك (HARM) روند یكسانی داشتند و در سه رقم گاسپارد، سایسون و كاسكوژن با افزایش مقدار نیتروژن مقدار آن‌ها افزایش یافت. برعكس، در رقم MV17 با افزایش مقدار نیتروژن این شاخص ها كاهش یافت. نتایج نشان داد كه شاخص رقابت (CI) تفاوت زیادی با شاخص های تحمل داشت. در رقم آذر2 با افزایش نیتروژن به خاك شاخص رقابت از 5/2 به 5/0 كاهش یافت. یافته های این آزمایش نشان می دهد كه توانایی تحمل و رقابت ارقام گندم به حضور علف های هرز متفاوت است و می‌توان از این تفاوت ها در مدیریت تلفیقی علف های هرز در كشاورزی پایدار استفاده نمود.

Breeding and cropping cultivars with high weed competitiveness have played an important role in the non-chemical weed management. This experiment was carried out in order to study the effect of nitrogen on weed tolerance and competition indices of five wheat cultivars at the research field of agricultural faculty, University of Mohaghegh Ardabili, during 2010-2011 growing season. Experimental factors were three nitrogen rates (0, 75 and 150 kg ha-1) and five wheat cultivars (Kasgozhen, Sieson, Gaspard, Azar2 and MV-17) which grown under weedy and weed free conditions. Results showed that cultivar and nitrogen had a significant effect on stress tolerance index (TOL index). The lowest TOL was observed in MV-17 cultivar. Application of 150 kg N ha-1 increased TOL index nearly two times. Results also showed that three tolerance indices Weed interference tolerance index (WITI), mean productivity (MP) and Harmonic (HARM) had a same trend and these indices increased by increasing nitrogen rate in Kasgozhen, Sieson and Gaspard cultivars. In contrary, these indices were reduced by increasing nitrogen in MV-17 cultivar. Results showed that competitive index (CI) had a significant difference with tolerance indices. By increasing nitrogen rate CI decreased from 2.5 to 0.5 in Azar2 cultivar. Findings of this experiment indicate that weed tolerance and competitive ability of wheat cultivars are different and can be used for IWM at sustainable agriculture.