تأثير آفتاب‌دهي خاك روي كنترل سلمه‌تره (Chenopodium album L.) در منطقه بيرجند

Effect of Soil Solarization on Common Lambsquarters (Chenopodium album L.) Control in Birjand Region

جهت ارزیابی اثر آفتاب دهی خاك روی كنترل علف هرز سلمه تره (Chenopodium album L.)، آزمایشی درمزرعه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. آزمایش بصورت فاكتوریل در قالب طرح بلوك های كامل تصادفی با سه عامل تعداد لایه پلاستیك شفاف در سه سطح شامل صفر (زمین بدون پوشش، شاهد)، یك و دو لایه و عامل مدت زمان آفتاب دهی با سه سطح 15، 30 و 45 روز و عامل عمق دفن بذر علف‌هرز سلمه‌تره در چهار سطح صفر، پنج، 10 و 15 سانتی متر در سه تكرار اجرا شد. نمونه های بذر به ترتیب دوره های مختلف آفتاب دهی از اعماق مختلف خاك بیرون، و به آزمایشگاه تحقیقاتی منتقل شدند. بذرهایی كه در مزرعه جوانه زده بودند شمارش، و آزمایش جوانه زنی سایر بذور در تمام تكرارها و تیمارها پس از آماده سازی در ژرمیناتور انجام شد. در طول دوره جوانه زنی، فاكتورهای سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، درصد زوال و بذور جوانه زده در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد آفتاب دهی سبب افزایش قابل توجه دما (به میزان 3/6 تا 1/15 درجه سانتی-گراد) نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین درصد زوال بذور در تیمار دو لایه پلاستیك به‌دست آمد. درصد زوال با افزایش مدت زمان آفتاب دهی افزایش، و با افزایش عمق دفن كاهش یافت. به طور كلی آفتاب دهی قابلیت جوانه زنی بذر علف هرز سلمه تره را كاهش داد. و در نهایت باعث كنترل مؤثر آن شد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می رسد، آفتابدهی می تواند به عنوان یك روش كنترل غیرشیمیایی برای مهار علف هرز سلمه تره به ویژه در نقاط گرم و خشك كشور به كار رود.

To evaluate the effect of soil solarization on common lambsquarters control (chenopodium album L.), an experiment was conducted at the research farm of college of agriculture, University of Birjand.The factorial experiment was performed as a randomized complete block design with three factors including the number of clear plastic layers (uncovered as the control, 1-layer and 2 –layer plastic sheets), duration of coverage (15, 30 and 45 days) and seed burial depth (0, 5, 10 and 15 cm) with three replications.The seed samples alternatively pulled out of different depths of soil and were transported to the research laboratory. The seeds which were germinated in the field were counted, then the rest of the seeds after preparation were tested in the research laboratory in the germinator. During the germination period, some traits such as; germination rate, length of shoot and radicle, percentage of decayed germinated seeds were measured in the laboratory. Results showed that, solarization significantly increased soil temperature (as much as 6.3 to 15.1 ° C) compared to the control. Maximum percentage decayed seeds were at two-layer plastic. The percentage of decayed seeds increased by increasing of solarization duration and it decreased by increasing of burial depths. As a whole, solarization reduced the common lambsquarters seed germinability and ultimately led to an effective control of this weed species. According to the results of this research, it appears that solarization can be used as a nonchemical method for common lambsquarters control especially in arid regions of the country.