اثر مقدار آب آبياري و خاكپوش پلاستيك و كاه و كلش گندم بر عملكرد و كارايي مصرف آب سيب زميني تحت آبياري قطره اي- نواري در دشت دهگلان

Effect of Irrigation Water Depth and Plastic and Straw Mulches on Yield and Water Use Efficiency of Potato under Tape Drip Irrigation in Dehgolan Plain

آبياري قطره اي يكي از روش هاي كارآمد براي صرفه‌جويي در مصرف آب و افزايش كارايي مصرف آب آبياري محسوب مي شود. به‌رغم مزاياي فراوان آبياري قطره اي مقدار قابل‌توجهي آب از طريق تبخير از خاك مابين رديف هاي كشت و همچنين تعرق توسط علف هاي هرز تلف مي گردد. استفاده از خاكپوش در مابين رديف هاي كشت مي تواند ضمن حفظ رطوبت خاك از طريق كاهش تبخير از خاك و تعرق از علف هاي هرز باعث كاهش آب آبياري مصرفي و افزايش عملكرد محصول گردد. هدف از تحقيق حاضر بررسي اثر توام مقدار آب آبياري و خاكپوش بر عملكرد و كارايي مصرف آب سيب زميني در دشت دهگلان مي باشد. بدين منظور، يك طرح آزمايشي در بهار 1393 در يكي از مزارع دشت دهگلان واقع در استان كردستان به اجرا درآمد. آزمايش در قالب كرت هاي خردشده بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي و در سه تكرار انجام شد. فاكتور اصلي طرح شامل مقادير آب آبياري در چهار سطح (60، 80، 100 و 120 درصد نياز آبي محصول سيب زميني) و فاكتور فرعي شامل نوع خاكپوش در سه سطح (بدون خاكپوش، خاكپوش كاه و كلش و خاكپوش پلاستيك) بود. نتايج نشان داد كه اثر عمق آب آبياري و خاكپوش بر عملكرد در سطح آماري يك درصد معني دار مي باشد. بيشترين و كمترين مقدار عملكرد غده سيب زميني به ترتيب مربوط به تيمارهاي 120 و 60 درصد نياز آبي بود. نتايج همچنين نشان داد كه اثر خاكپوش بر كارايي مصرف آب آبياري محصول سيب زميني در سطح آماري يك درصد معني دار مي باشد. بيشترين ميزان كارايي مصرف آب مربوط به خاكپوش پلاستيكي به ميزان 96/14 كيلوگرم بر مترمكعب به دست آمد. كاربرد خاكپوش پلاستيكي در مقايسه با خاكپوش هاي قابل پوسيدن نظير كاه و كلش مشكلات زيست محيطي در پي خواهد داشت.

Drip irrigation is one of the effective ways to conserve water and increase water use efficiency (WUE). Despite the many benefits of drip irrigation system, a substantial amount of irrigation water is wasted through evaporation from the soil and transpiration by weeds growing between the rows. Using mulch between planting rows can maintain soil moisture, reduce evaporation from the soil and transpiration from weeds, reduce irrigation water consumption, and increase crop yield. The purpose of this study was to evaluate irrigation depth and mulching effects on potato yield and water use efficiency in Dehgolan plain of Kurdistan Province. For this propose, a field experiment was conducted in the spring season of 2014, using a split plot scheme based on randomized complete blocks design with three replications. The main plots and subplots included the amount of irrigation water at four levels (60%, 80%, 100%, and 120% of the potato water requirement) and three mulch treatments (without mulch, straw mulch, and plastic mulch), respectively. Results showed that the effect of irrigation water and mulch on yield was significant (P < 0.01). The maximum and minimum amounts of potato tuber yield were related to 120% and 60% water requirement, respectively. The results also showed that the effect of mulch on potato WUE was significant (P < 0.01). The highest WUE (14.96 kg.m-3) was related to plastic mulch. It is to be noted that the use of plastic mulch compared to the biodegradable straw mulch will lead to environmental problems.