ميزان رعايت حقوق متقاضيان دريافت جنين اهدايي بر مبناي اصول اخلاقي

Respecting applicants’ rights in embryo donation process based on ethical principles

اهداي جنين از فناوري هاي نويني است كه در دهه هاي اخير براي درمان زوج هاي نابارور به كار گرفته شده است. كاربرد اين فناوري همچون ديگر امكانات زيستي جديد، پاره اي دغدغه هاي اخلاقي پديد آورده است و از آنجا كه ضرورت تضمين سازگاري چنين پيشرفت هايي با معيارهاي اخلاقي ناظر بر حمايت افراد در برابر استفاده نادرست از فناوري هاي نوين وجود دارد، پژوهشي با هدف تعيين ميزان رعايت اصول اخلاقي در اهداي جنين طراحي و اجرا گرديد كه در اين مقاله ميزان رعايت حقوق متقاضيان دريافت جنين اهدايي بر مبناي اصول اخلاقي مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. پژوهش حاضر، مطالعه اي توصيفي است كه از مهر ماه 1392 تا تير ماه 1393 از طريق مصاحبه با 100 زوج متقاضي دريافت جنين اهدايي در واحد پزشكي قانوني منطقه مركزي تهران، پيرامون نحوه خدمات رساني مراكز درمان ناباروري فعال در حوزه اهداي جنين انجام شده است. ضمن اينكه، دستورالعمل اين مراكز درمان ناباروري پيرامون نحوه اهداي جنين نيز اخذ گرديده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته بود. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد، در بيش از 50% موارد، اطلاعات مختصر در خصوص ابعاد مختلف پروسه اهداي جنين در اختيار متقاضيان قرار داده شده است و در بيش از 80% موارد، به ضرورت انجام مشاوره تخصصي حقوقي يا فقهي اشاره نشده است. در 64% موارد تطابق خصوصيات اهدا گيرنده و جنين اهدايي امري اتفاقي عنوان شده است. در 76% موارد پروسه اهداي جنين مطلقاً محرمانه توصيف شده است. در 28% موارد تعارض منافع پزشك و بيمار در انتخاب مركز ارايه دهنده خدمت رخ داده است. ارايه خدمات بدون اعمال هر گونه محدوديت يا اولويت بندي انجام شده است و در اغلب موارد، سلامت جنين اهدايي تضمين نشده است كه بر اين اساس مي توان گفت، اصول اخلاقي احترام به استقلال فردي، عدالت، سود رساني و عدم زيانباري در مورد متقاضيان دريافت جنين اهدايي در اغلب موارد رعايت مي شود.

Objective (s): Embryo donation is one of the new technologies, which in recent decades has been used for the treatment of infertile couples. However, its usage, like other new biotechnology methods has made some ethical concerns. Since compatibility of such improvements with ethical standards against the misuse of new technologies should be guaranteed, the present study was designed to determine the ethics of embryo donation. Methods: This was a descriptive study of quality of services provided in 11 embryo donation infertility centers. Data were collected by interviews including 100 couples seeking embryo donation in the Tehran central forensic center. Also the embryo donation instructions of these centers were collected. The data were analyzed using descriptive statistics. Results: In more than 50%, brief information on different aspects of embryo donation process had been given to applicants and in 80%, the necessity of legal or jurisprudence expert advices had not been provided. In 64%, the applicants-embryo compatibility issues had not been studied. In 76%, the embryo donation process had been described strictly confidential and in 28%, there was a conflict of interests between doctor and patient in infertility centers selection. There were no restrictions or priority in service providing and in most cases the donated embryo health was not guaranteed. Conclusion: In most cases, ethics such as autonomy, justice, beneficence is met.