پهنه‌بندي پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران منطقه يك شهرداري تهران به روش تركيب خطي وزني در محيط GIS

Zoning of Disaster Management Support Bases of Region One of Tehran Municipality using Weighted LinearCombination in GIS Environment

هدف ازپژوهش حاضرتعيين مكان‌هاي مستعد جهت احداث پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران در منطقه يك شهرداري تهران مي‌باشد. به همين منظور ابتدا 26 معيار در قالب 5 گروه گروه‌بندي گرديد. سپس از رويه تركيب خطي وزني مدل‌سازي ارزيابي چند معياره با حذف محدوديت‌ها، استانداردسازي معيارهاي قانون تصميم با توابع عضويت فازي در مقياس بايت، وزن دهي معيارها با فرايند سلسله مراتبي تحليلي و مكان‌يابي با شايستگي ناحيه‌اي سرزمين در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي استفاده شد. نتايج نشان مي دهد كه بخش شرقي منطقه (نواحي 6، 9 و 10) در معيارهاي گروه هاي بافت شهر، ارتباطي و همجواري داراي كم‌ترين تغيير و كاهش مساحت مي باشد كه نشان دهنده فضاي در دسترس بيشتر در شرق منطقه است؛ همچنين بخش شرق منطقه در معيارهاي گروه عدم همجواري داراي ميانگين مطلوبيت بسيار بالايي مي باشد. نتايج مكان‌يابي، 17 پهنه جهت پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران را نشان مي دهد كه 14 پهنه در بخش شرقي منطقه قرار دارد. سپس با بازديد ميداني، 5 پهنه A با مساحت 4900 متر مربع و ميانگين مطلوبيت 166، پهنه C با مساحت 2700 متر مربع و ميانگين مطلوبيت 164، پهنه E با مساحت 3200 متر مربع و ميانگين مطلوبيت 165، پهنه L با مساحت 28100 متر مربع و ميانگين مطلوبيت 146 و پهنه N با مساحت 2400 متر مربع و ميانگين مطلوبيت 155 در سطح منطقه انتخاب گرديد. قانون تصميم پژوهش حاضر علاوه بر معيارهاي در نظر گرفته شده در مطالعات قبلي، معيارهايي نظير شدت لرزه‌خيزي و پتانسيل تخريب را در راستاي تامين ايمني كامل و كارآيي حداكثري پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران در نظر گرفته كه مي‌تواند نتايج دقيق‌تري ارايه دهد. پيشنهاد مي‌گردد ضمن استفاده اجرايي از نتايج تحقيق در منطقه يك شهرداري تهران با به كارگيري عواملي مانند مالكيت و قيمت زمين، در ساير مطالعات مكان‌يابي پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران نيز از قانون تصميم تحقيق حاضر استفاده گردد.

The aim of the present study is to determine the suitable areas for establishing Disaster Management Support Bases in the region one of Tehran municipality. For this purpose, at first, 26 factors were classified in 5 groups. Then, Weighted Linear Combination (WLC) was used as Multi Criteria Evaluation modeling by elimination of constraints, standardization by Fuzzy membership functions in byte scale, factor weighting by the AHP (Analytical Hierarchy Process), and site selection by zonal land suitability (ZLS) in GIS environment. The results shows that the eastern part of the study area (Zones 6, 9, and 10) has the least percent of differentiation and area reduction in texture, transportation and compatibility constraints including residential area, road, health & treatment centers, commercial centers, vacant lands, faults, multi-storey buildings, gas lines, aqueducts, gas stations & diplomatic area which shows more accessible area in the eastern part of the area. Also, the eastern part of the study area has a very high suitability average in non-proximity (incompatibility) factors such as faults, multi-storey buildings, aqueducts, power lines, gas stations, metro lines, diplomatic area & earthquake intensity. The result of siting shows 17 zones for disaster management support bases that there are 14 zones in the eastern part of the region. Then, five zones were selected in the study area including zone A with area of 4900 square meter and suitability average of 166, zone C with area of 2700 square meter and suitability average of 164, zone E with area of 3200 square meter and suitability average of 165, zone L with area of 28100 square meter and suitability average of 146 & zone N with area of 2400 square meter and suitability average of 155. Therefore, it is suggested that decision rule and the methodology of current study can be used in other studies of siting of Disaster Management Support Bases.