سهوالنبي در بوته نقد

A Critique of the Supposition of the Prophet’s Inadvertence

در موضوع «سهوالنبي» يا «عصمه النبي» ديدگاه عالمان كلام و تفسير گوناگون است. برخي ديدگاه «توقف» و برخي ديدگاه «امكان كلي سهوالنبي» و برخي ديگر بر ديدگاه كلي «عصمه النبي» پافشاري دارند. در اين ميان، ديدگاه شيخ صدوق، كه سهو را به «اسها » از سوي خداوند تفسير نموده، و ديدگاه شيخ مفيد، كه به اين ديدگاه به طور جدي انتقاد كرده، از ديگر ديدگاه ها شهرت بيشتري يافته است. در خاستگاه ديدگاه سهوالنبي، افزون بر امر سياسي، مي توان به برخي از آيات و روايات هم اشاره كرد كه شيخ صدوق بيشتر با نگاه به روايات به ديدگاه «سهوالنبي» گرايش يافته است. اما شيخ مفيد آن ادله را نقد و ايراداتي بر اين ديدگاه وارد نموده است. از سويي ديگر، محقق شوشتري آن ايرادها را مردود دانسته است. در اين مقاله، دلايل سهوالنبي در بوته نقد قرار گرفته است؛ همان گونه كه دلايل عصمت النبي در عرصه قرآن و حديث و كلام تبيين شده است.

Various views are shown by theologians and commentators about ‘’Prophet’s inadvertence’’ and ‘’Prophet’s infallibility’’. Some of them focus on the ‘’conditionality’’, others focus on the “overall possibility of the Prophet’s inadvertence”; still others focus on the general view of ‘’Prophet’s infallibility’’. Nevertheless, Sheikh Saduq’s view that ‘’ inadvertence’’ which is interpreted as ‘’God’s having the Prophet forget’’, and the view of Sheikh Mufid, who strongly criticizes this view are the most famous views. Regarding the origin the idea of ‘’the Prophet’s inadvertence’’, it is a political question and one can refer to the verses and traditions to demonstrate it. Sheikh Saduq tends to explore ‘’the Prophet’s inadvertence’’ by resting on traditions. But Sheikh Mufid criticizes the mentioned evidences and he challenges this view. On the other hand, Mohaqiq Shoshtari rejects these challenges. This paper criticizes the evidences about ‘’Prophet’s inadvertence’’ and reviews the evidences about ‘’the Prophet’s infallibility’’ according to the Qur’an, Hadith and theology (Kalam).