بررسي ارتباط شيب برجستگي مفصلي با حركات مجموعه كنديل و ديسك در تصاوير MRI مبتلايان به اختلالات داخلي مفصل گيجگاهي فكي

Correlation between eminence steepness and condyle disk movements in temporomandibular joints affected by internal derangements using magnetic resonance imaging

زمينه و هدف: اختلالات داخلی، شايع‌ترين ناهنجاری كلينيكی و پاتولوژيك مرتبط با مفصل گيجگاهی فكی می‌باشند كه به صورت تغيير غيرطبيعی در ساختار داخلی و عملكرد ديسك و همچنين رابطه‌ ناصحيح آن نسبت به كنديل، گلنوئيد فوسا و برجستگی مفصلی زمانی كه دندان‌ها در وضعيت دهان بسته می‌باشند، تعريف می‌شود. اين پژوهش با هدف بررسی ارتباط بين شيب برجستگی مفصلی با حركات مجموعه كنديل و ديسك در تصاوير MRI مبتلايان به اختلالات داخلی مفصل گيجگاهی فكی صورت گرفت. روش بررسی: در اين پژوهش مقطعی، فايل‌های ديجيتال MRI مربوط به 90 مفصل مبتلا به اختلالات داخلی مفصل گيجگاهی فكی، متعلق به 45 بيمار در حالت دهان باز و بسته مورد بررسی قرار گرفتند. بيماران به دو گروه جابجايی قدامی ديسك با بازگشت‌ (64 مورد) و جابجايی قدامی ديسك بدون بازگشت(26 مورد) تقسيم شدند. مقاطع مناسب Oblique sagittal كه در آن‌ها كنديل، ديسك و گلنوئيد فوسا به خوبی مشاهده می‌شد، انتخاب و پرينت شد. سپس با استفاده از كاغذ تريسينگ توسط يك دستيار راديولوژی دهان و فك و صورت و يك متخصص راديولوژی دهان و فك و صورت تريس شد. زوايايی كه نشان‌دهنده ميزان حركت انتقالی كنديل، شيب برجستگی مفصلی، چرخش ديسك و چرخش كنديل بودند رسم شده و اندازه‌گيری شدند و توسط آزمون T-test مورد آناليز قرار گرفتند. يافته‌ها: در اين پژوهش، تفاوت در مقادير شيب برجستگی مفصلی، چرخش ديسك، چرخش كنديل و حركت انتقالی كنديل در دو گروه جابجايی قدامی ديسك با بازگشت و جابجايی قدامی ديسك بدون بازگشت، از لحاظ آماری معنی‌دار نبود، (مقدار P-value به ترتيب از راست به چپ: 64/0، 77/0، 28/0، 12/0). در گروه جابجايی قدامی ديسك با بازگشت، چرخش ديسك با شيب برجستگی مفصلی از لحاظ آماری ارتباط معنی‌داری داشت (034/0=P). هرچند ميزان همبستگی ضعيف بود (27/0=r)، اما هيچ رابطه معنی‌دار ديگری ميان ساير متغيرها با شيب برجستگی مفصلی مشاهده نشد، (ميزان  P-valueبه ترتيب برای چرخش كنديل 3/0 و برای حركت انتقالی كنديل 98/0 بود). در گروه جابجايی قدامی ديسك بدون بازگشت، بين چرخش ديسك و حركت انتقالی كنديل رابطه معنی‌دار وجود داشت (011/0=P و 49/0-=r). همچنين چرخش ديسك با چرخش كنديل نيز ارتباط معنی‌داری داشت (004/0=P و 54/0=r). اما هيچكدام از متغيرها با شيب برجستگی مفصلی، رابطه معنی‌داری نداشتند، (ميزان P-value برای چرخش ديسك 06/0 و برای چرخش كنديل 72/0 و برای حركت انتقالی كنديل 73/0 بود). نتيجه‌گيری: براساس نتايج اين پژوهش، ارتباط مشخصی بين شيب برجستگی مفصلی و حركات مجموعه كنديل و ديسك در بيماران مبتلا به اختلالات داخلی مفصل گيجگاهی فكی وجود ندارد. بنابراين اين فرضيه كه شيب زياد برجستگی مفصلی، يك فاكتور مستعد كننده در ايجاد جابجايی ديسك بدون برگشت می‌باشد، قابل اثبات نيست و از اين رو كاربرد روش درمانی Eminectomy به صورت پروفيلاكتيك در بيماران، مورد سوال است و به بررسی‌های بيشتر نياز دارد.

Background and Aims: Internal derangement of the Temporomandibular joint (TMJ) is the most common form of Temporomandibular disorders, which represents an abnormal internal strucural and functional change of the disk, as well as an abnormal relationship of the disk to the condyle, glenoid fossa and articular eminence when the teeth are in the closed- mouth position. The aim of this study was to evaluate the correlation between eminence steepness and condyle disk movements in TMJs affected by internal derangements using magnetic resonance imaging (MRI). Materials and Methods: In this cross-sectional study, digital MRI files of 90 joints belong to 45 patients in open and closed-mouth positions were evaluated. Patients were subdivided into two groups: 64 individuals with anterior disk displacement with reduction and 26 individuals with anterior disk displacement without reduction. Appropriate oblique sagittal sections were selected and printed. Outlines of the fossa, eminence, condyle and disk were traced on matte acetate sheets and evaluated by an oral and maxillofacial radiologist and a postgraduate student of oral and maxillofacial radiology. Disk rotation, condyle rotation, condyle translation and eminence steepness were measured. The data were analyzed using T-test. Results: In this study, no significant difference was found in measurements between the two groups, (for steepness P=0.64, for Disc rotation P=0.77, for condyle rotation P=0.28 and for condyle translation P=0.12). Disk rotation showed statistically significant correlation with eminence steepness in the anterior disk displacement with reduction group (P=0.034). Although this correlation was weak (r=0.27) no statistically significant correlations were found between other variables and eminence steepness in this group (for condyle rotation P=0.3 and for condyle translation P=0.98). Disk rotation and condyle translation had statistically significant relationship in the anterior disk displacement without reduction group (P=0.011, r=-0.49). In addition, a significant difference was found between disk rotation and condyle rotation in this group (P=0.004, r=0.54). The relationship between other variables and eminence steepness were not statistically significant (for disc rotation P=0.06, for condyle rotation P=0.72 and for condyle translation P=0.73). Conclusion: According to the results of the present study, there is no obvious relationship between eminence steepness and movements of the condyle- disk assembly in patients with TMJ internal derangements. Therefore, the hypothesis that a steep articular eminence of the TMJ is a predisposing factor for disk displacement without reduction could not be verified. Performing prophylactic Eminectomy as a part of patient treatment plan is doubtful and need further evaluations.