هدف‌ها و كاركردهاي شايعه در انديشه امام خميني (ره)

Purposes and Functions of Rumor in Imam Khomeiniʹʹs Thought

شايعه يكي از ابزارهاي عمليات رواني عليه نهضت انقلابي امام (ره) در قبل و بعد از انقلاب اسلامي ايران است كه باهدف‌هاي خاصي طراحي‌شده است. اين مقاله تلاش دارد هدف‌ها و كاركردهاي شايعه در انديشه‌ي امام (ره) را بررسي نمايد و در مقام پاسخ به اين سوال است كه از ديدگاه ايشان، هدف‌ها و كاركردهاي شايعه چيست؟ بر همين اساس مجموعه بيانات و مكتوبات معظم له از ابتداي سال 1322 تا 1368به‌عنوان جامعه آماري در نظر گرفته‌شده است. نوع پژوهش كاربردي – توسعه‌اي است و از روش تحليل محتوا استفاده گرديد. پايايي تحقيق به روش هولستي 98% تعيين شد و روايي نيز از طريق خبرگان، مورد تاييد قرار گرفت. نتايج تحقيق بيانگر آن است كه كاركردهاي شايعه داراي ابعاد مثبت و منفي است. مولفه‌هاي «خودسازي»، «تقويت ايران، اسلام و مظلومان جهان» و «يكپارچگي و اتحاد ملت» مهم‌ترين كاركردهاي مثبت شايعه و مولفه‌هاي «تخريب وجهه جمهوري اسلامي ايران»، «تخريب وجهه حضرت امام (ره)»، «تضعيف روحانيت»، «تفرقه‌افكني»، «تضعيف ملت»، «تضعيف اسلام»، «تضعيف قواي مسلح» و «تضعيف نهضت اسلامي» به ترتيب به‌عنوان مهم‌ترين كاركردهاي منفي شايعه در انديشه حضرت امام خميني (ره) مطرح هستند. همچنين از ديدگاه ايشان هدف غايي دشمن از شايعه‌پراكني، در قبل از انقلاب اسلامي ايران «تحكيم اساس حكومت استعماري در ممالك اسلامي» و در بعد از انقلاب اسلامي ايران «شكست اسلام و انقلاب اسلامي» است.

Rumor is one of the means of psychological operations against the revolutionary movement of Imam Khomeini, before and after the Islamic Revolution of Iran, which has been designed with specific goals and has particular applications. This article attempts to study the purposes and functions of rumor in Imam Khomeiniʹs thought, and seeks to answer the question that; what are the purposes and functions of rumors in Imam Khomeiniʹs thoughts? To this end, his statements and writings since the beginning of 1322 to 1368 were selected as statistical society. In this applied research content analysis method was used. The reliability of the study was determined by Holsti as 98%, and its validity was approved by experts. The results indcate that rumors have both positive and negative aspects. Components like "Self-purification", "strengthening of Iran , Islam and other oppressed people of the world" and "the integrity and unity of the nation," are considered the most important positive functions of rumors, and factors such as "damage to the reputation of the Islamic Republic of Iran", "damage to the reputation of Imam Khomeini ", "undermining the clergy" "divisive", "weakening the nation", "undermining Islam", "weakening the armed forces" and "weakening the Islamic movement", are the most important negative functions of the rumor in Imam Khomeiniʹs thoughts, respectively. Furthermore, in his view the ultimate goal of the enemy in spreading rumors , before the Islamic Revolution in Iran was" consolidating colonial rule in Islamic countries" and after the Islamic Revolution of Iran, is "to defeat Islam and Islamic Revolution stripping".