اهداف واسطي «تربيت» در دوران كودكي بر اساس رويكرد اسلامي عمل

Mediational goals of education in childhood based on Islamic action approach

دوران كودكي، دوراني مهم از زندگي آدمي است كه رويدادهاي آن، نقش مهمي در چگونگي حيات وي در دوره‌هاي بعدي زندگيش دارد. از‌اين‌رو، هر نظريه تربيتي، براي برخورداري از جامعيت بايد راهبردهايي نيز براي فعاليت‌هاي تربيتي اين دوران ارايه دهد. نظريه اسلامي عمل، از يك سو به دليل تاكيد بر عامليت متربي و ضرورت وجود سه مبدا شناختي، گرايشي و ارادي در وي براي تربيت و از سوي ديگر، به علت عدم ظهور كامل اين مبادي در كودك، دوران كودكي را نه در مقام دوران تربيت، بلكه چون دوران تمهيد براي تربيت مي‌داند و بر اين باور است كه مربيان بايد در اين دوران با فعاليت‌هاي تمهيدي، زمينه را براي آغاز تربيت ?كه با بلوغ انساني آغاز مي‌شود? فراهم آورند. پژوهش حاضر بر آن است تا با مفروض انگاشتن نظريه اسلامي عمل و چهارچوب انسان‌شناختي آن، تصويري از دوران كودكي و اهداف فعاليت‌هاي تمهيدي در آن فراهم آورد. رويكرد مورد استفاده، روش بسط مفهومي است. در اين راستا، ابتدا در تحليلي استعلايي، شرط‌هاي ضروري اهداف واسطي تربيت، استنباط شده و تلاش شده است تا از ميان آنها، آن دسته از شرط‌هايي كه در دوران كودكي امكان تحقق دارند، در مقام اهداف تمهيد در دوران كودكي تبيين شوند. برخي از اين اهداف عبارتند از: سلامت، پاكي و قوت جسم، آشنايي اوليه با آموزه‌هاي ديني، شامل پيام‌هاي انساني، مفاهيم، مناسك و مظاهر دين، افزايش قابليت انتخاب و دست‌ورزي با اميال دروني و افزايش گرايش معطوف به مصاديق خير.

This research is an attempt to provide a picture of childhood and the aims of introductory activities through presupposing Islamic action approach and the anthropological framework. The methodology of the research is conceptual generalization. To this aim, firstly, necessary conditions of mediational goals are inferred through transcendental analysis in order to elucidate the those childhood conditions that can be actualized. Some of the goals are as follows: health, purity and power of the body, initial familiarity with religious teachings such as human messages, concepts, customs, and manifestation of religion, increasing the capability of selection, fondling with internal wills, and increase in tendency toward benevolence.