تحليل بازنمود رويكرد سنّت‌گرا در آثار نقاشيخط دهه هشتاد ايران

Analysis of Representation of Traditionalist Approach in the Iranian Calligraphic Painting in the 2000s

نقاشيخط ايران در دهه هشتاد تحت‌تاثير رويكرد سنّت‌گراست. منظور از رويكرد سنّتگرا جرياناتي است كه گرايش غالب آنها بازگشت به سنّت براي احياي هويت است. نگارنده در اين مقاله به بررسي چگونگي اثرگذاري اين رويكرد بر آثار نقاشيخط اين دهه مي‌پردازد. بنابراين، با روش توصيفي-تحليلي و با رويكردي اجتماعي، به اين سوال مي‌پردازد كه رويكرد سنّت‌گرا از طريق چه مولفه‌هايي در نقاشيخط دهه هشتاد ايران بازنمود يافته است. در اين راستا ? اثر از ?? هنرمند شاخص اين عرصه به‌عنوان نمونه آماري مورد بررسي قرار گرفت كه يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد شاخصه‌هايي در آثار تكرار شده است كه در رويكرد سنّت‌گرا به‌عنوان دلالتگر مفهوم سنّت ترويج شده‌اند. اين امر تحت‌تاثير شرايط بازار اقتصادي هنر نيز قرار گرفته و رونق فروش آثار نقاشيخط در خاورميانه و كشورهاي عربي در اين دهه بر تمايل به استفاده از از اين عناصر افزوده است اما با توجه به محدوديت‌هاي چارچوبي رويكرد سنّت‌گرا اغلب آثار از بعد معنايي تهي و به يك اثر بصري زيبا خلاصه گشتند. معدود آثار معناگرا نيز صرفاً در حد انتقال مفاهيم سنّتي توان مفهومي داشته و از بازگويي جريانات اجتماعي - كه ظرفيت نقادي و اثرگذاري بر جامعه را ايجاد مي‌كند - تهي هستند.

Iranian calligraphic painting in the 2000s is under the influence of the traditionalist approach. This approach refers to movements which orientation is mostly return to traditions to revive self-identity. This research investigates how traditionalist approach affects Iranian calligraphic painting in the 2000s. Therefore by applying descriptive-analytical method and social approach, investigates that through which components the traditionalist approach has been represented in Iranian calligraphic painting in the 2000s. For this purpose, two works of ten significant artists in this field were studied as samples. The results indicate that some characteristics which are repeated in these works, are promoted as signifiers of the concept of tradition in the traditionalist approach. It was also affected by the conditions of the commercial art market and the tendency to use these factors is increased by the flourishing market for calligraphic painting in Middle East and Arabic countries. But because of the structural limitations of the traditionalist approach, most of the works were devoid of the conceptual aspect and summed up to a beautiful visual work. The few spiritual works have just as much conceptual potential to convey the traditional concepts and are devoid of any reflection of the social occurrences – which makes the capacity for criticizing and influencing the society.