رهيافتي به تعريف «وجوه» و «نظاير» از ديدگاه قرآن‌پژوهان

An Approach to the Definition of al-Wujuh wa al-Naza’ir (Polysemy) from the View of the Researchers of the Noble Quran

«وجوه» و «نظاير» يكي از شاخه‌هاي علوم قرآن است كه نخست به گونه پراكنده در ميان تفاسير مي‌آمد و پس از چندي نگاشته‌هايي ويژه اين رشته سامان گرفت. نويسندگان در اين نگاشته‌ها كه كمابيش آن را وجوه و نظاير مي‌ناميدند، الفاظ داراي چند معنا و معاني آن‌ها، و الفاظ هم‌معنا را گرد مي‌آوردند؛ اما هيچ يك مراد خود را از وجوه و نظاير روشن نكردند يا اگر چنين كردند، آيندگان بدان راه نبردند. بدين‌روي آيندگان درباره مراد اين نگارندگان از وجوه و نظاير، دچار دودستگي شدند و باز از آنجا كه تعريف دسته دوم كه سيوطي نامورترين چهره آن‌هاست، درست برداشت نشد، اين دودستگي به چنددستگي تبديل شد. اينك خواننده امروزين با شماري از تعريف‌ها و برداشت‌هاي گونه‌گون و ناساز روبه‌روست و برايش روشن نيست كه كدام درست است و كدام نادرست. اين جستار به روش توصيفي، تحليلي و انتقادي به روشنگري در اين باره پرداخته و تعريف درست وجوه و نظاير را روشن ساخته است و آن، اين است كه وجوه، معانيِ قرآنيِ لفظ داراي بيش از يك معناست و نظاير، الفاظ هم‌معنا در قرآن.

Al-Wujuh wa al-Naza’ir (Polysemy) is one of the branches of the Quranic sciences which is originated from the exegesis (tafsir) of the noble Quran and it is revealed in the shape of the subjectivity writings in this course. The authors in this note which is to some extent named Al-Wujuh wa al-Naza’ir (Polysemy) have collected words with multiple meanings (polysemy) and their meanings and synonyms (words with different spelling and pronunciation but having the same meaning). But none of them made clear (obvious) their meaning of Al-Wujuh wa al-Naza’ir or at least it has not been recorded for and conveyed posterity. This created disunity among posterity about their intended meaning of Al-Wujuh wa al-Naza’ir and because of the definition of the second group which Suyuti is the most famous of all has been misunderstood it causes to multiply (increase) the different opinions and divergence about it. Now today’s readers confront variety of definitions and different and inharmonious notions that they do not know which are correct. This research with descriptive- analytic method tries to shed light on it and according to the authors’ opinion; the correct definition belongs to Suyuti and his followers; of course with the notion which this writing has achieved. Keywords: Wujuh, Naza’ir, The meanings of the noble Quran, The words of the Quran.