ملاحظات روش‌شناختي در مطالعات حوزه جنسيت

Methodological Considerations in Gender Studies

آنچه يك پژوهش علمي را از يك پژوهش غيرعلمي جدا مي‌كند و موجب اعتبار و يا بي‌اعتباري آن مي‌شود، روش‌شناسي پژوهش است.بسياري از مشكلات و چالش‌هاي اساسي به‌ويژه در مطالعات حوزه علوم انساني ناشي از ابهام روش‌شناختي آنهااست. ملاحظات روشي به‌ويژه در پژوهش‌هايي مانند مطالعات حوزه جنسيت كه در چارچوب يك رشته خاص علمي نمي‌گنجند، به‌دليل ماهيت و ابعاد پيچيده آنها از دقت و حساسيت بيشتري برخوردار است. ازاين‌رو مقاله حاضر با نگاهي به جنبه‌هاي روش‌شناختي پژوهش‌هاي انجام‌شده درباره تاثير متغير جنسيت بر رضايت شغلي اعضاي هييت علمي،با استفاده از رويكرد كيفي و تكنيك مرور سيستماتيك تلاش كرده است به‌صورت عيني توجه محققان را به ضرورت، اهميت و نقش ملاحظات روش‌شناختي در شناخت و تبيين عميق‌تر مسيله پژوهش و دستيابي به پاسخ شفاف، دقيق و منطبق با واقعيت براي حل مسيله و دستيابي به هدف پژوهش جلب كند. يافته‌هاي اين مطالعه حاكي از وجود دو مشكل عمده در پژوهش‌هاي مورد بررسي بوده است: يكي وجود ابهام و عدم شفافيت در بيان مسيله پژوهش و ديگري گرايش به استفاده از يك روش پژوهش واحد (كمي) بدون توجه به تفاوت ماهيت و ابعاد حوزه‌هاي مورد پژوهش. به‌نظر مي‌رسد در پژوهش در مورد حوزه‌هايي مانند جنسيت، به‌منظور شناخت عميق‌تر و دستيابي به پاسخي معتبر و شفاف‌تر، استفاده از رويكردتركيبي، گزينه مطمين‌تري خواهد بود.

What differentiates a scientific research study from a non-scientific one and makes it valid or non-valid is the research methodology. Methodological considerations, especially in studies such as gender studies, which are not generally covered in the framework of a special discipline, call for more precision and sensitivity due to their complicated nature and dimensions. Therefore, the present article, by examining the methodological aspects of the research carried out on the effect of the variable of gender on job satisfaction of faculty members and using qualitative approach and systematic review technique, tries to draw researchers’ attention to the necessity, importance and role of methodological considerations in making a deeper understanding and explanation of research possible, and providing a clear and precise answer in conformity with reality for problem-solving and fulfilling research objective. The findings of this study show that there are two main problems in the works of research studied here. One is ambiguity and lack of transparency in problem statement and research objective, and the other is tendency toward using a single (quantitative) research method without paying attention to differences in the nature and dimensions of fields of research. It seems that in fields such as gender studies, in order to gain a deeper understanding and a more valid and clear answer, adopting a combined approach will be a more reliable choice. Keywords: Research methodology, research methods, combined approach, systematic review, gender.