ويژگي‌هاي متمايز عنصر مرگ از منظر صدرالمتالهين

Distinctive Features of the Death from the Viewpoint of Mullā Sadrā

حقيقت مرگ و معاد از مسايل بنيادين فلسفه صدرالمتالهين است. مرگ از نگاه او داراي سه ويژگي اصلي است: اولين ويژگي مرگ، عدمي‌نبودن آن است. اين ويژگي با نگرش‌هاي مادي كه بر اساس آن مرگ پايان حيات، اتمام زحمات آدمي و در نتيجه سبب پوچ‌بودن زندگي تلقي مي‌شود، متفاوت است. با توجه به مشرب فلسفي صدرالمتالهين مي‌توان فهميد كه اين ويژگي هيچ‌گاه از روي مصلحت‌جويي مطرح نشده است؛ بلكه نوعي تبيين واقعيت به شمار مي‌آيد. ويژگي ديگر مرگ از نگاه صدرايي امكان‌آفريني آن براي زندگي دنيوي است كه با لحاظ غايت در آن سوي نشيه دنيوي تحقق مي‌يابد. از اين رو دنيا از نظر وي و برخلاف نگاه‌هاي الحادي، هيچ‌گاه ارزش غايت‌بودن را ندارد و تنها محلي براي دست‌يابي به غايتي برتر است. همچنين، مرگ از نظر صدرالمتالهين حتي سبب سكون و توقف نيست، بلكه ارمغان‌آور تكاملي است كه از ارتقاي معرفتي و وجودي شروع و تا وصول به كمال مطلق حق، استمرار مي‌يابد. اين سه عنصر نماي مرگ را نه تنها از صورتي دهشت‌زا و رعب‌آور خارج مي‌كند، بلكه ارمغان‌آور معنا و ارزش براي زندگي است.

The death and resurrection are among the fundamental problems of the philosophy of Mull? Sadr?. His view about the death has three important aspects. The first point is that the death is not same as nothing. This attitude is the important opposite view toward the view of material thinkers, who consider death as the end of life and action. Thus, accorrding to them, the life is absurd. In Sadra’s approach, this theory is not a pragmatic answer, but is a factual explanation. Another feature of his theory is that, itpresents new possibilities in this life, because considers the end of this life in the life after death. Therefore, unlike the materialist approaches, he never considers this life as end, but regardsas a means for suprior end. Also, in Mulla Sadra, death is not the cause of stoping, but serves as a means to development. The development starts from the growth of knowledge to attain the presence of God. These three elements not draw the picture of death as a terrible event, but as containing the meaning and the value of life.