حس و توحيد از منظر مفسران و فيلسوفان

Feeling and Monotheism from the Viewpoint of Commentators and Philosophers

از نظر تمام مفسران و نيز فيلسوفان دستيابي به معرفت براي انسان امكان‌پذير است. آدمي مي‌تواند با توسل به روش‌هاي مختلف به معرفت دست يابد. در اين ميان، حس راهي براي نيل به شناخت و طريقي براي مواجهه با جهان خارج است. حس انسان را با جهان خارج آشنا كرده پرده از رازهاي حسّي برمي‌دارد. متفكّران در ارتباط با اعتبار طريق حس ديدگاه‌هاي متفاوتي را مطرح كرده‌اند امّا آموزه‌هاي قرآن و استدلال‌هاي كه از آيات قرآن به دست مي‌آيد ما را به اين سمت رهنمون مي‌نمايد كه حس راهي معتبر است. قرآن با ترتيب دادن استدلال‌هاي مختلف ارزشمندي شناخت حسي را به صورت في الجمله مي‌پذيرد. از سوي ديگر آيات قرآن بيانگر آن است كه در حس امكان خطا وجود دارد. فلاسفه در ارتباط با نسبت نفس با شناخت حسي معتقدند كه نفس انسان در مرحله قبل از حس، فاقد هرگونه معرفت است، امّا قرآن اظهار مي‌دارد كه نفس در آغاز، فاقد علم حصولي است و طرح مسيله فطرت ما را بر آن مي‌دارد كه معتقد شويم معارف فطري و غيرحصولي در نفس، قبل از حس وجود دارد.

To commentators and philosophers, it is possible for human to achieve divine knowledge. By resorting to different methods, human can obtain divine knowledge. In this regard, feeling is a way of achieving recognition and a path to face the external world. Feeling will makes human familiar with the external world and reveals the sensory secrets. Thinkers have proposed different viewpoints about the validity of feeling system; however, Quranic teachings and the reasons achieved from the verses of the Quran will guide us to the path in which feeling is considered to be valid. Presenting various valuable reasons, the Quran totally accepts the sensory cognition. On the other hand, according to the verses of the Quran, there is the possibility of mistake in feelings. Regarding the relation between soul and sensory cognition the philosophers believe that human soul is void of any wisdom in a stage before feeling but the Quran states that in the beginning, soul lacks an obtainable science and designing the issue of nature makes us to believe that the natural and unobtainable teachings are existed in soul before feelings.