بررسي اثرات قارچ ميكوريزا بر روي خصوصيات كمي و كيفي گياه دارويي انيسون (Pimpinella anisum) تحت تنش شوري

Effects of Mycorrhizal Fungi on Quantitative and Qualitative Characteristics of Anise Plant (Pimpinella anisum( under Salt Stress

مقدمه: شوري يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده رشد و توليد گياهان زراعي محسوب مي‌شود. قارچ ميكوريزا به عنوان يك كود بيولوژيك در تامين نياز غذايي گياهان و كاهش اثرات تنش‌هاي محيطي بر گياهان مي‌تواند مفيد باشد. هدف: بهبود خصوصيات كمي و كيفي گياه انيسون با كاربرد قارچ ميكوريزا در شرايط تنش شوري. روش بررسي: اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد ساوه انجام شد. فاكتور اول تلقيح ميكوريزايي شامل عدم تلقيح، تلقيح با سويه Glomus intraradices و تقليح با سويه Glomus mosseae و فاكتور دوم شوري شامل، شاهد يا آب غير شور، شوري 50 ميلي‌مولار و شوري 100 ميلي‌مولار بود. نتايج: شوري و ميكوريزا كليه صفات كمي و كيفي را تحت تاثير قرار دادند (01/0 p < ). اثر متقابل شوري و ميكوريزا بر تعداد بذر در بوته، درصد اسانس بذر و آنتول، غلظت پتاسيم در برگ (01/0 p < )، ارتفاع بوته، وزن خشك بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترك در چتر، تعداد بذر در چترك و غلظت سديم در برگ (05/0 p < ) معني‌دار شد. افزايش شوري خاك، موجب كاهش كليه صفات مورد مطالعه شد به طوري كه در شوري 100 ميلي‌مولار بيشترين خسارت مشاهده شد. البته شوري سبب افزايش غلظت سديم برگ شد. همچنين تلقيح ميكوريزايي صفات كمي و كيفي گياه انيسون را در شرايط شور و شرايط شاهد به طور معني‌داري نسبت به گياهان تلقيح نشده بهبود داد. نتيجه‌گيري: تلقيح ميكوريزايي رشد و اسانس گياه دارويي انيسون را در شرايط شوري بهبود داد و سويه Glomus mosseae تاثير بهتري نسبت به سويه Glomus intraradices بر روي گياه انيسون داشت.

Background: Salinity is one of the most important factors limiting growth and crop production. Mycorrhizal fungi as a biological fertilizer provides food needs plants and can be useful in decrease the effects of environmental stresses on plants. Objective: Improving quantitative and qualitative traits of anise plant using mycorrhizal fungi under salt stress. Methods: This study was done in greenhouse of the research farm of the Islamic Azad University (Saveh branch) as factorial based on randomized complete blocks design. The first factor was mycorrhiza inoculation in three levels of non-inoculated, inoculated with Glomus intraradices strain and inoculation by Glomus mosseae strains and second factor was salinity in three levels control or non-saline water, salinity 50 Mm and 100 Mm. Results: The salinity and mycorrhiza affected all studied traits (P < 0.01). The interaction of salinity and mycorrhiza was significant on the number of seeds per plant, Essential oil percentage of seed and K concentration in leaves (P < 0.01), plant height, plant dry weight, number of umbels per plant, number of shed in the umbrella, number of seeds in the shed and sodium concentration in leaves (P < 0.05). Increasing soil salinity decreased all the studied traits, So that greatest damage was observed at 100 Mm salt. Of course salinity decreased sodium concentration of leaves. Also mycorrhizal inoculation improved all the studied traits in the saline and control condition than non inoculated plants. Conclusion: The results showed that mycorrhizal inoculation with both strains improved plants growth and essential oil of anise in salinity conditions, and effect of Glomus mosseae strain was better on anise than Glomus interaradices strain. Keywords: Anatole, Anise, Essential oil, Mycorrhiza, Potassium concentration of leaf, Salinity, Sodium concentration of leaf