شناسايي ساز و كارهاي بومي‌سازي فن‌آوري در ايران ـ رويكرد مطالعه چند موردي

Identifying Technology Localization Mechanisms in Iran – A Multi Case Study Approach

در دنياي رقابتي امروز، كشورها از روش هاي مختلفي براي اكتساب و جهش فن‌آوري استفاده مي كنند. در حالي كه هدف نهايي از اكتساب و انتقال فن‌آوري در كشورهاي در حال صنعتي شدن، جذب و بومي-سازي دانش فني فن‌آوري است، به نظر مي رسد، اين مهم بعضي اوقات به دليل وجود برخي موانع و عوامل، محقق نمي شود. اگرچه موانع موجود در مسير بومي سازي فن‌آوري در كشور ايران نيز مانند ساير كشورهاي رو به پيشرفت وجود داشته دارد، اما به دليل مسايل ويژه اي مانند تحريم، از اهميت بيشتري برخوردار است. در اين مقاله، عوامل بومي سازي فن‌آوري در سطح خرد و بنگاه با استفاده از مصاحبه عميق از خبرگان جهاد دانشگاهي علم و صنعت و شركت توربين سازي تجربه نور، استخراج شده و رابطه آنها با يكديگر، در قالب يك مدل معادلات ساختاري، نشان داده شده است. اندازه جامعه آماري تحقيق 120 نفر بود كه تمام اعضاي اين جامعه، به‌عنوان نمونه نيز مد نظر قرار گرفتند. پس از توزيع پرسش‌نامه طراحي شده توسط پژوهشگران اين تحقيق بين تمام اعضاي اين جامعه، تنها 91 مورد برگشت داده شد. در اين تحقيق، براي تعيين پايايي از روش پايايي تركيبي استفاده شد كه حداقل مقدار آن 87/0 محاسبه شد. نتايج نشان داد كه شركت هاي علاقه مند به بومي‌سازي فن‌آوري، بايد در پنج حوزه سبك يادگيري، همكاري هاي فن‌آورانه، انطباق فن‌آوري، ظرفيت جذب و فعاليت هاي اصلي بومي سازي، سرمايه گذاري نمايند.

In today’s competitive world, countries use different ways to acquire and use the technology boom. While the ultimate goal of technology transfer and acquisition in industrializing countries is to absorb and localize technical knowledge, it seems this is not sometimes fulfilled because of some obstacles and factors. Although there are some barriers to localize technology in Iran as well as other developing countries, it is more important in Iran due to some problems such as sanctions. In this paper, firm level and micro-level technology localization factors were extracted by conducting in-depth interviews with experts of Jahad Daneshgahi at Iran University of Science and Technology and Tajrobeh Nour Turbine Company, and then, were depicted in a Structural Equation Model (SEM) form. The size of the statistical population was 120 people, all of whom were considered as the sample size. After distributing the questionnaires among all members of that society, only 91 ones were responded. In this research, the Combined Reliability method was used to examine research reliability and its value was 0.87. The results illustrated that firms seeking to localize technology should invest in five fields such as learning style, technological collaborations, technology adoption, absorptive capacity, and the main activities of localization.