ارزيابي و مقايسه روشهاي منطق فازي و تحليل سلسله مراتبي در رتبه بندي و تحليل كمي خطرهاي ايمني (مطالعه موردي: يك نيروگاه سيكل تركيبي)

Evaluating and Comparison of Fuzzy Logic and Analytical Hierarchy Process in Ranking and Quantitative Safety Risk Analysis (Case Study: A combined cycle power plant)

سابقه و هدف: پيشگيري از وقوع حوادث و حفظ سرمايه انساني به عنوان محور اصلي توسعه هر كشور، از اهميت بالايي برخوردار مي باشد. اين مطالعه باهدف بهره گيري از مناسب ترين تكنيك هاي موجود جهت شناسايي خطرات و ارزيابي خطر، در راستاي ارتقا سطح ايمني، كاهش حوادث و هزينه ها و صرفه جويي در زمان، انجام شده است. روش بررسي: در اين مطالعه، جهت شناسايي خطرات، از مرور مستندات، مصاحبه با متخصصين، برگزاري جلسات طوفان فكري، دانش و تجربه گروهي از كارشناسان مهندسي ايمني و بهداشت حرفه اي استفاده شد. درنهايت خطرها بر اساس درجه باورپذيري در منطق فازي و روش تحليل سلسله مراتبي رتبه بندي و مقايسه گرديد. يافته ها: از 11 مورد خطري كه در مطالعه حاضر شناسايي شد، انفجار و آتش سوزي توربين گاز و تركيدگي لوله هاي بخار تحت فشار، رتبه اول و سقوط در تانكها، مخازن و كانالها در رتبه دوم قرار گرفتند. همچنين مشخص شد نتايج حاصل از دو روش مورداستفاده در اين پژوهش، باهم ديگر همخواني داشته و منطبق هستند. نتيجه گيري: استفاده از منطق فازي در كنار روشهاي تصميم گيري چندمعياره ازجمله روش تحليل سلسله مراتبي، رويكردي مناسب و مكمل جهت تعيين اولويتهاي كنترلي در سيستم اي ايمني، فراهم مي سازد. درواقع زماني كه تصميم گيران در تعيين داده هاي سازگار، اتفاق نظر داشته باشند، استفاده از اين دو روش به صورت مستقل، نتايج يكسان در رتبه بندي خطر در پي خواهد داشت.

Background and Objectives: Accidents prevention and protecting of human capital as the main element in the development of any country is important. This study aimed to use the best available techniques for identifying hazards and assessing risks, in lodge to improve safety, bring down accidents and costs and save time. Materials and Methods: To identify hazards, a documentation review was used, interviews with experts, brainstorming sessions, knowledge and experience group of experts in occupational health and safety engineering were employed. Finally the risks were ranked and compared based on using the degree of Belief approach in Fuzzy logic and Analytical Hierarchy Process methods. Results: In the present survey, among of the 11 instances of identifying hazards, explosion and fire gas turbines and bust steam pipes under pressure ranked in the first spot and drop down in tanks reservoirs and canals had second place. It was also noted that the effect of the two methods used in this study, are together compatible and consistent. Conclusion: Using the Fuzzy Logic with Multi Criteria Decision Making techniques such as AHP are providing appropriate and complementary approach to identify priorities in the safety control system. In fact, when the decision-makers agree in determining the adjusted data, using these two independent methods will follow the same results in the risk rating.