تحليل برشتي از داستان خانه‌هاي شهر ري غلامحسين ساعدي

An Analysis of Saediʹʹs Khanehay-e Shahr-e Rey Based on Brecht’s Theory

برتولد برشت از نظريه‌پردازان تياتر است. او تياترش را نقطه مقابل تياتر ارسطويي مي‌داند. او با معرفي تياترش به نام تياتر حماسي به فكر ايجاد اختلال در پذيرش رضامندانه جهان ازسوي تماشاگران بود و بدين‌سبب از تمهيداتي براي رسيدن بدين مقصود استفاده كرد كه فاصله‌گذاري نام دارد. او با خلق شخصيت‌هاي شگفت‌انگيز مانع هم‌ذات‌پنداري مخاطب با بازيگر مي‌شود. اگرچه نظريه او مربوط به نمايش‌نامه است، مي‌توان در داستان هم از آن استفاده كرد. غلامحسين ساعدي نمايش‌نامه‌نويس بود: چوب به دست‌هاي ورزيل، آي باكلاه، آي بي‌كلاه، پرواربندان و... ازجمله نمايش‌نامه‌هاي او هستند. بنابراين با فنون تياتر آشنا بود و مي‌توان تاثير نمايشنامه‌نويسي را در آثارش جست‌وجو كرد. نگارندگان اين نظريه را در تحليل داستان خانه‌هاي شهر ري غلامحسين ساعدي بررسي كردند و شگردهاي فاصله‌گذاري را در حوادث و شخصيت‌هاي شگفت‌انگيز و همين‌طور مسايل اجتماعي جست‌وجو كردند. نتيجه اين بررسي نشان مي‌دهد نويسنده توانسته با ايجاد اين فاصله‌گذاري‌ها روح تفكر مردم شهر ري، صورت‌‌بندي‌هاي اجتماعي، ارزش‌ها و هنجارها، مسايل رواني، اخلاقي، شخصيت‌هاي مونتاژگونه و داستاني گروتسك‌وار خواننده را به تغيير وادارد.

Brecht is a theoretician of theater who considers his theater as non-Aristotelian and introduces his theater as epic theater. His purpose is not to arouse the sympathy of the audiences, but he wants to prevent audiences from satisfactorily accepting the world. He uses some techniques for achieving this goal, one of the most important of which is distancing. By creating strange characters, he prevents his audience from sympathizing with the actor. Saedi was also a dramatist and Choob be dasthay-e varzil, Aye ba kolah, aye bi kolah, and Parvar bandan were among his dramas. He was familiar with the techniques of the theater and we can see the effect of drama on his works, too. The authors seek to examine the technique of distancing in the events, the strange characters and social problems of Khanehay-e Shahre Rey by Gholam Hossein Saedi. The results of this study show that the writer tries to make the audience think and change by showing the thought patterns of this city (Rey), the social formation, values, customs, and the psychological and moral construction of the montage-like characters of a grotesque story.